Prozessdokumentation
22. und 23. September 2020 – 14. und 15. Verhandlung / 14th and 15th day of court proceedings / 14. ve 15. Duruşma Günleri
14. Prozesstag, 22.9.2020
Am 22. September wurde im Gebäude des Landgerichts Magdeburg der Prozess gegen den Attentäter von Halle fortgeführt. Insgesamt wurden sechs Zeug*Innen gehört sowie zwei Zeug*innenaussagen verlesen. Erneut ging es zunächst um den Angriff auf den Kiez-Döner, in dem Kevin S. ermordet wurde. Ebenso wurde an diesem Prozesstag die rassistische Attacke auf der Magdeburger Straße thematisiert, als der Attentäter auf seiner Flucht versuchte, weitere Menschen zu töten und einen Menschen dabei verletzte. In diesem Zusammenhang sagte unter anderem der Betroffene selbst als Zeuge aus, der auch Nebenkläger im Prozess ist. Außerdem sagten weitere Zeugen aus, die sich zu diesem Zeitpunkt auf der Magdeburger Straße aufhielten.
Zeuge Conrad R.
Als erster Zeuge wurde Conrad R. gehört, der sich zum Zeitpunkt des Anschlages als Kunde im Kiez-Döner aufhielt. Er berichtete, wie er am Tresen stand und dann den Attentäter ankommen sah. Dann habe er gesehen, wie dieser einen Sprengsatz in Richtung der Eingangstür des Ladens geworfen und kurz danach mit einer Waffe in seine Richtung gezielt, abgedrückt und dabei die Scheibe getroffen habe. Daraufhin sei er, so der Zeuge R., in die Toilette im hinteren Bereich des Lokals geflohen und habe sich dort versteckt. Er habe gedacht, dass nun alles vorbei sei und eine Abschiedsnachricht in den Familienchat geschrieben. Danach habe er, berichtete der Zeuge weiter, zweimal die Polizei kontaktiert. Jedoch hätten seine Anrufe bei der Polizei seine Panik bloß verstärkt: Die erste Beamtin habe sich am Ende des Telefonats mit „Auf Wiederhören“ verabschiedet, was ihm in dieser Situation sehr befremdlich vorgekommen sei. Die zweite Beamtin wiederum habe von dem Attentat nichts gewusst und habe ihn lediglich aufgefordert lauter zu sprechen. Nach etwa einer Stunde habe ein SEK-Beamter ihn aus seinem Versteck geholt. Seit diesem Tag würden Bewaffnete generell, aber auch Polizist*innen in Kampfmontur Panik in ihm auslösen. Weiter berichtete Conrad R., dass ihn nach dem Angriff zwar kurz ein Sanitäter versorgt habe, ihm allerdings keine weitere Hilfe angeboten worden sei. Erst später habe er über die örtliche Mobile Opferberatung weitergehende Unterstützung erhalten.
Zum Ende seiner Aussage betonte Conrad R., dass er – obwohl ihn auch die Ladung zu diesem Prozesstag sehr verängstigt habe – aussagen wolle. Dafür sei ihm das Thema prinzipiell zu wichtig und deshalb wolle er heute im Gerichtssaal aussagen.
Verlesung von Attesten und einer Erklärung zum Kollegen von Kevin S.
Nach der Vernehmung von Conrad R. beantragte die Nebenklagevertreterin Blasig-Vonderlin für ihren Mandanten, der wegen der Folgen des Anschlags selbst nicht in der Lage war auszusagen, die Verlesung ärztlicher Atteste. Sie vertritt den Arbeitskollegen des vom Attentäter ermordeten Kevin S. Kevin S. und sein Kollege waren zusammen im Kiez-Döner zum Mittagessen, als der Anschlag geschah. Mit Nachdruck forderte die Rechtsanwältin die anwesende Presse auf, den Namen ihres Mandanten nicht zu nennen, da dieser schon mehrfach von Medien zu Interviews gedrängt worden sei. Die Atteste und psychologischen Gutachten, die im Nachgang von Richterin Mertens verlesen wurden, belegten, wie tief der Arbeitskollege von Kevin S. von den Ereignissen des Anschlags getroffen wurde und welche schwerwiegenden Folgen diese für ihn bis heute haben.
Im Nachgang verlas Rechtsanwältin Blasig-Vonderlin eine Erklärung ihres Mandanten. Sein Leben sei, so hieß es in der verlesenen Erklärung, psychisch zerrüttet. Er habe sich, so die Erklärung weiter, wegen der Einschränkungen von Kevin S. besonders für diesen verantwortlich gefühlt und er könne es sich nicht verzeihen, dass er ihn nicht habe schützen können. Die beiden seien nur in den Döner-Imbiss gegangen, weil er seine „Bemmen“ – also sein Pausenbrot – vergessen hatte. Die Anwältin erklärte weiter, dass ihr Mandant durch den rassistischen Anschlag in Hanau am 19. Februar retraumatisiert worden sei. Und auch die Corona-Pandemie habe sein Leben erneut eingeschränkt, da er hinter den Masken die Absichten seiner Mitmenschen nicht erkennen könne. Zum Abschluss machte Anwältin Blasig-Vonderlin in der Erklärung deutlich, dass ihr Mandant trotz seiner gesundheitlichen Einschränkungen so gut es gehe als Nebenkläger am Prozess teilnehmen und dem Angeklagten klar machen wolle, was dieser angerichtet hat.
Rassistische Attacke auf der Magdeburger Straße
Im weiteren Verlauf des Prozesses wurden Zeugen und Betroffene zur rassistischen Attacke gehört, die der Attentäter auf der Magdeburger Straße in Halle mit seinem Auto beging.
Als zweiter Zeuge an diesem Tag, sagte der Kraftfahrer Eric F. zu diesem Tatkomplex aus. Er befand sich mit seinem Lieferwagen auf der Magdeburger Straße, als der Attentäter auf seiner Flucht versuchte, in eine Gruppe Schwarzer Menschen zu rasen. Der Zeuge F. beschrieb vor Gericht, wie er durch quietschende Reifen dazu veranlasst worden sei, sich umzudrehen. Dann habe er gesehen, wie jemand mit seinem Auto von links nach rechts auf die entgegengesetzte Fahrbahn gefahren sei und dabei direkt auf eine Gruppe Schwarzer Menschen zugehalten habe. Auch habe er, so berichtete der Zeuge F. weiter, den Zusammenstoß mit einer Person gesehen, um die sich dann aber sofort andere umstehende Personen gekümmert hätten. Auf Nachfrage von Nebenklageanwältin Pietrzyk unterstrich der Zeuge, dass der Fahrer das Fahrzeug dabei eindeutig unter Kontrolle gehabt habe.
Als dritter Zeuge sagte der Nebenkläger A. I. aus, der im Zuge des antisemitischen und rassistischen Anschlags in Halle auf der Magdeburger Straße durch den Attentäter angefahren und verletzt wurde. Zu Beginn berichtete Nebenkläger A.I., dass er am 9. Oktober auf dem Weg zu seinem Arbeitgeber gewesen sei, um diesem persönlich eine Krankschreibung zu übergeben. Auf seinem Weg dorthin sei er dann gemeinsam mit einem Freund an der Haltestelle Magdeburger Straße in Halle ausgestiegen. Als sie gerade die Schienen und die Straße überquerten, habe sein Freund „Pass auf!“ gerufen, da dieser das Auto bemerkt habe, das mit hoher Geschwindigkeit auf sie zusteuerte. Er habe sich, so I. weiter, dann umgedreht und versucht wegzurennen. Daraufhin habe ihn das Auto touchiert, er sei gestürzt und dann ohnmächtig geworden. Wenig später habe er dann Menschen um sich herum gesehen, die sich um ihn gekümmert und einen Krankenwagen und Polizei gerufen hätten. Etwa eine halbe Stunde später sei er ins Krankenhaus gekommen, wo seine Verletzungen an der linken Hand und am linken Knie behandelt worden seien. Dort habe ihn dann ein Arzt darüber aufgeklärt, was überhaupt passiert sei. Auch habe er von dem Arzt erfahren, so I. weiter, dass ein Täter andere Menschen getötet und einen Döner-Imbiss angegriffen hatte: „Danach traf mich das noch einmal mehr und ich habe am ganzen Körper gezittert, als ich mitbekommen habe, dass es kein Unfall, sondern eine Gewalttat war.“
Rassistische Diskriminierung im Alltag, das Attentat und dessen Folgen
Nachdem er fünf Tage später durch die Polizei vernommen worden war, habe diese ihm die Kontakte der örtlichen Mobilen Opferberatung gegeben. Bei dieser habe er dann nach dem Anschlag Hilfe gesucht und sei sehr gut behandelt worden. Ihm sei es dann etwas besser gegangen, da er nun einen Ort hatte, wo er seine Gedanken und Gefühle habe teilen können. Durch den Anschlag in Hanau, wo „so viele junge Menschen von einem Extremisten umgebracht wurden“, habe er sich, so der Nebenkläger A. I. weiter, erneut schlechter gefühlt: „Ich bin früher auch in Shisha-Bars gegangen mit Freunden, was ich mich heute nicht mehr traue.“ Zum Ende seiner Aussage fragte ihn seine Anwältin Friedman, ob es nach dem Anschlag Beeinträchtigungen für ihn geben würde. Woraufhin der Nebenkläger antwortete, dass es nicht nur der Anschlag sei, der sein Leben beeinträchtige, sondern dass es viel Diskriminierung und Beleidigungen geben würde und man mit der Zeit dünnhäutig werde. Er wolle deshalb nicht mehr in Halle wohnen bleiben.
Als vierter Zeuge wurde Abdullahi S. im Gerichtssaal gehört, der gemeinsam mit A.I. auf der Magdeburger Straße war, als dieser vom Attentäter angefahren und verletzt wurde. In seiner kurzen Aussage berichtete der Zeuge S., dass er, als sie die Straße überquerten, ein Auto bemerkt habe, das über die Schienen der Straßenbahn gefahren sei. Er habe dann versucht seinen Freund zu warnen und habe ihm zugerufen „Renn weg!“. Nachdem A. I. angefahren worden war, sei dieser ihm quasi vor die Füße gefallen. Den Aufprall selbst habe er allerdings nicht direkt sehen können.
Bevor der fünfte Zeuge gehört wurde, verlas Richterin Mertens das Protokoll der Aussage des Kollegen von Kevin S. bei der Polizei. Der Nebenkläger beschreibt in dieser Aussage, wie er gerade mit seiner Freundin telefonierte, als der Angriff begann. Als der Attentäter den Laden betreten hatte, habe dieser mit seiner Waffe auch auf ihn gezielt. In der Aussage schildert der Zeuge weiter, wie er überlegte, einen Kühlschrank auf den Attentäter zu werfen oder ihm die Waffe zu entreißen. Gleichzeitig habe er jedoch große Angst verspürt und habe es letztlich geschafft durch ein hinteres Fenster des Kiez-Döner in eine nahegelegene Wohnung zu fliehen. Wie seine Anwältin Blasig-Vonderlin in ihrer Erklärung zuvor bereits verdeutlicht hatte, gehört der Zeuge zu den Überlebenden des Anschlags, die nicht in der Öffentlichkeit stehen, deren Leben jedoch durch den Anschlag schwerwiegend getroffen wurden.
Nachdem Richterin Mertens die Verlesung beendet hatte, wurde der fünfte Zeuge an diesem Tag gehört. Der Zeuge Thomas S. war am 9. Oktober mit seinem Krankentransport in Halle unterwegs, um zwei Patient*innen zu ihrer Therapie zu bringen. Sie seien gerade am Steintor gewesen, als ihnen mit hoher Geschwindigkeit ein dunkles Auto entgegengekommen sei, das sie schließlich touchiert habe. Der Zeuge beschrieb, wie perplex er gewesen sei und er sich gewundert habe, dass der Fahrer des Wagens nicht anhielt. Er sei ihm dann hinterher gefahren, um ihn zu stellen. Allerdings sei er selbst dann an einer roten Ampel zum Halten gekommen und habe die Verfolgung abgebrochen. Er habe dann geparkt und nach den Patient*innen und seinem Auto geschaut.
Zeuge Robert L.
Als sechster und letzter Zeuge des 14. Prozesstages sagte der Polizeibeamte Robert L. aus, der am 9. Oktober 2020 in Zivil mit einem Kollegen als Unterstützung zu den Polizeikräften auf der Ludwig-Wucherer Straße stieß, als diese sich im Schusswechsel mit dem Attentäter befanden. Sie hätten bei Ankunft ihren Wagen quer gestellt und seien in Deckung gegangen. Der Zeuge berichtete, dass er sich darum gekümmert habe, herumlaufende Passant*innen aus der Schusslinie zu bringen. Insgesamt habe er drei Passant*innen wahrgenommen, die alle seiner Aufforderung, den Ort zu verlassen gefolgt seien. Auf Frage von Richterin Mertens gab der Zeuge an, nicht mitbekommen zu haben, dass sein Fahrzeug ebenfalls von Schüssen aus der Waffe des Attentäters getroffen worden sei. Abschließend schilderte der Beamte Robert L., dass er mit seinen Kollegen, nachdem der Attentäter die Flucht ergriffen hatte, dessen Verfolgung aufgenommen, ihn jedoch bereits in der Schillerstraße verloren hätten.
Zum Ende des Prozesstages verlas die Richterin Mertens die Aussagen einer ehemaligen Lehrerin des Angeklagten. Die Zeugin könne aufgrund einer chronischen Krankheit nicht persönlich im Prozess aussagen. In der kurzen Aussage berichtet die Zeugin, dass sie sich nicht an viel erinnern könne und beschrieb den Angeklagten als unauffällig.
15. Prozesstag, 23.9.2020
Im Halle-Prozess wurden am 15. Verhandlungstag zunächst zwei Nebenkläger*innen gehört, die in Landsberg-Wiedersdorf bei Halle auf ihrem Grundstück vom Attentäter verletzt wurden, als dieser versuchte mit Gewalt an ein neues Fluchtfahrzeug zu gelangen. Beide Zeug*innen haben mit schweren körperlichen und seelischen Folgen zu kämpfen.
Aussagen der vom Attentäter in Wiedersdorf schwer verletzten Nebenkläger*innen
Der erste Zeuge, der gerade auf seinem Grundstück Feuerholz zusägen wollte, öffnete dem Attentäter ohne Argwohn das Hoftor, an das dieser geklopft hatte. Der Attentäter bedrohte den Zeugen sofort mit der Waffe, zielte ihm dabei ins Gesicht und verlangte die Herausgabe der Schlüssel eines vor der Scheune stehenden Fahrzeugs. Der Nebenkläger sagte aus, dass er dem Attentäter dreimal erklärt habe, keine Schlüssel für das Auto zu haben. Irgendwann habe der Attentäter begonnen, mit dem Finger an seiner Waffe zu spielen. Der Zeuge sagte dann, dass er sich entfernt habe, woraufhin der Attentäter auf ihn geschossen habe. Er habe, so der Zeuge, den Schuss auf sich gehört und gleich gemerkt, dass er verletzt wurde, weil „alles gleich komplett blutig war“. Der Zeuge wurde schwer am Hals verletzt. Auch auf die Partnerin des Zeugen, der er noch habe zurufen wollen, dass sie drin bleiben solle, die aber aus dem Wohnhaus kam, schoss der Attentäter und verletzte sie schwer an der Hüfte.
„Ein komplett anderes Leben.“
Der Zeuge berichtete weiter, dass die Polizei ihnen am Notruf nicht habe glauben wollen, „dass uns jemand angeschossen hat“: „Wir mussten erst dem Nachbarn das Telefon geben, bis einer von der Polizei der Meinung war, es ist etwas passiert.“ Der Zeuge schilderte dann die bis heute andauernden schweren körperlichen, psychischen und sozialen Folgen der Tat. Nach einem zehntägigen Krankenhausaufenthalt hätten sie nach Hause gehen können. Richterin Mertens: „Sind Sie betreut worden?“ Der Zeuge sagt: „Nein, nicht wirklich.“ Er sei mittlerweile arbeitslos, so der Zeuge, weil sein Vertrag nicht verlängert worden sei: „Kranke Menschen übernimmt man nicht freiwillig.“
Auf Nachfrage bestätigte der Zeuge, dass der Attentäter offenbar etwas gesucht habe; er wisse nicht, ob die Kugeln ausgegangen waren. An seine Aussage bei der Polizei, dass der Attentäter versucht habe, nachzuladen, kann er sich heute nicht mehr erinnern.
Auf den Vorhalt von Richterin Mertens, dass seine Frau gesagt habe, es gebe ein Leben vor und eines nach dem 9. Oktober 2019, sagte der Zeuge, dass es für ihn nach dem 9. Oktober ein „komplett anderes Leben“ sei.
„Die Polizei hat uns nicht geglaubt.“
Dann sagte die zweite Zeugin aus, die vom Attentäter in Wiedersdorf schwer verletzt wurde. Sie habe ein komisches Geräusch gehört, sei nach draußen gelaufen, habe ihren verletzten Mann, den zuvor gehörten Zeugen, gesehen. Auf einmal habe auch sie „platsch“ da gelegen, so die Zeugin, und habe nicht gewusst, warum. Sie habe hochgeguckt und dem Attentäter ins Gesicht geblickt. Der Attentäter sei sehr dicht an ihr dran gewesen und habe gesagt, er brauche einen Autoschlüssel. Sie habe gesagt, dass sie den nicht habe. Der Attentäter habe sie – auf die der Attentäter gerade geschossen hatte und die selbst verletzt war – auf seine eigene Verletzung hingewiesen, deswegen brauche er ein Auto. Die Zeugin sagte, der Attentäter habe herumgejammert, und beschrieb ihn unter anderem als „Mamasöhnchen“ und „Weichei“. Die Zeugin berichtete ausführlicher vom Notruf bei der Polizei, den schon ihr Ehemann erwähnt hatte. Sie habe gefühlt zwanzig Mal ihren Namen sagen müssen. Sie habe den Beamten darauf hingewiesen, dass ihr Mann verblute: „Das hat der [Polizist] gar nicht richtig wahrgenommen. Ich sollte rausgehen und gucken, wo der Schütze ist.“ Dann sei der Nachbar gekommen und sie habe diesem das Handy gegeben mit den Worten: „Sag du ihnen, was Sache ist, die glauben mir nicht.“ Nach gefühlten 20 Minuten sei ein Polizist gekommen und habe gesagt: „Ach, du Scheiße!“ Die Zeugin berichtete, dass sie selbst mit dem Krankentransport ohne Arzt in Krankenhaus gebracht wurde, ihr Mann mit dem Hubschrauber. Später hat sich herausgestellt, dass ihre Verletzung schwerwiegender war. Sie berichtete, dass die Tür zum Krankentransport von einem Polizisten aufgerissen worden sei, der sagte, er bräuchte den Autoschlüssel, den sie in der Zwischenzeit in ihre Hosentasche getan hatte: „Der hätte mich sicher aus dem Krankenwagen gezerrt, wenn ich ihn nicht gehabt hätte.“ Es sei ihr bis heute nicht gesagt worden, warum die Polizei den Schlüssel brauchte. Die Zeugin wies auch darauf hin, dass die Presse, ein Reporter der Bild-Zeitung, sehr früh – laut ihrer polizeilichen Aussage sogar vor der Polizei – da gewesen sei, so dass es in der Öffentlichkeit ein Foto ihres Mannes gegeben habe als dieser in den Helikopter steigt.
Die Zeugin berichtete von den auch für sie erheblichen körperlichen, psychischen und sozialen Folgen des Angriffs. Psychologischen Beistand hätten sie und ihr Mann erst im Juni 2020 erhalten. Sie habe alle Psychologen in Halle abtelefoniert, aber keiner habe sich zuständig gefühlt. Auf die Frage, wie sich das Leben verändert hat nach dem 9. Oktober, sagte die Zeugin: „Es hat sich alles verändert.“ Sie berichtete von den Einschränkungen ihres Lebens seit dem Anschlag. Selbst zu Hause sei es nicht schön, „weil man jedes Mal auf den Tatort guckt“. Notwendige Umbauten in der Wohnung mussten die Zeug*innen großteils selbst tragen. Die einzigen, die was gemacht hätten, seien der Weiße Ring gewesen und jemand aus der Synagoge, der ihnen ein Wochenende in einem Hotel geschenkt habe. Das seien Leute, die gemerkt hätten, dass es sie gibt: „weil die Verletzten sind irgendwo hinten runter gefallen“. Die Zeugin wies darauf hin, dass in der Einladung zu einer Gedenkfeier in diesem Jahr von zwei Tatorten die Rede sei, es gebe aber drei Tatorte. Sie hätten dann eine korrigierte Einladung bekommen.
Nach dieser Aussage bat zunächst Verteidiger Weber darum, dass sich der Angeklagte einlassen könne. Dieser sagte, er habe die zuvor als Zeug*innen gehörten Nebenkläger*innen nicht erschießen wollen, er habe außerdem noch Patronen in der Jackentasche gehabt, rund zehn, jedenfalls eine Handvoll. Im Weiteren erging sich der Angeklagte – wie aus seiner Einlassung zu Beginn des Verfahrens bereits hinlänglich bekannt – auf Nachfragen in waffentechnischem Expertengehabe und Gerede über „Taktik“.
Aussagen der Betroffenen des Taxiraubes in Wiedersdorf
Es folgten dann die Einvernahmen von drei Nebenklägern, die sich in einer Autowerkstatt in Wiedersdorf aufhielten, als der Attentäter dort ein Taxi raubte. Einer der Nebenkläger half später dem in der Nähe wohnenden schwer verletzten Ehepaar, ein anderer verfolgte den Attentäter.
Als erstes wurde hierzu der Zeuge H. gehört, der Betreiber der Autowerkstatt, wo der Angeklagte ein Taxi raubte. Zum Zeitpunkt des Raubes waren neben ihm noch zwei Brüder anwesend, D. und C. W., die ein Taxigeschäft betreiben. Der Zeuge berichtete, dass er eine Reifenreparatur an zwei Taxen durchgeführt habe. Dann habe er einen Knall in Richtung des Grundstücks der zuvor vernommenen Zeug*innen gehört. Er habe gedacht, es sei evtl. jemand von der Leiter gefallen. Er habe nachgeschaut und gesehen, wie jemand auf das Grundstück der ersten beiden heute im Prozess gehörten Zeug*innen ging und angenommen, dann sei alles gut. Der Zeuge sagte aus, dass er etwas später aus dem Weg vom Büro in die Werkstatt gewesen sei, als einer der Brüder gerufen habe. Das rechte Werkstatttor sei offen gewesen und dann habe er den Angeklagten vor der Werkstatt gesehen, den er zunächst für einen Kunden gehalten habe. Er sei dann auf ihn zugegangen und habe gesehen, dass der Angeklagte verletzt war. Er habe eine Waffe gesehen, den Angeklagten habe er zuerst für einen „Jungjäger“ gehalten, der sich beim Waffenputzen verletzt hat. Der Angeklagte habe gesagt, er sei ein gesuchter Schwerverbrecher aus Halle (Saale), habe dort drüben gerade zwei Leute erschossen und brauche ein Auto. Als der Attentäter die Schlüssel zu einem der beiden Taxis bekommen hatte, habe er gesagt: „Ich weiß, ihr werdet jetzt die Polizei rufen, aber gebt mir noch zehn Minuten.“ Der Attentäter habe zweimal 50 Euro auf den Boden geschmissen, sei in das Taxi gestiegen, habe zuerst Probleme beim Losfahren gehabt, sei dann aber dorfauswärts weggefahren. D. W. habe gesagt, er könne das Auto tracken und sei dem Attentäter mit dem anderen Taxi hinterhergefahren. Er selbst, so der Zeuge, habe sich um die Nachbarn gekümmert. H. berichtete, wie er mit einem anderen Nachbarn dem Verletzten geholfen hat. Er habe sich Sorgen gemacht, aber als ein Polizist und der Rettungshubschrauber gekommen seien, habe er alles quasi übergeben können: „Und dann habe ich vom Gefühl her auch meine Sorgen übergeben.“ Dann habe er sich nur noch Gedanken gemacht, was mit D. W. ist.
Ihm sei, so der Zeuge, psychologische Unterstützung angeboten worden, er habe aber Unterstützung von seiner Ehefrau, die Polizistin sei, und er rede mit den beiden Brüdern, die das Ereignis miterlebt haben. H. berichtete von seinen Überlegungen, was noch hätte passieren können: „Beispielsweise habe ich einen dunkelhäutigen Gesellen. Wenn der nicht krankgeschrieben gewesen wäre, was wäre noch passiert?“
Der Zeuge sagte auf Nachfrage, dass der Angeklagte, als er davon sprach, zwei Leute erschossen zu haben, auf das Grundstück der beiden Verletzten gezeigt habe.
Keine Entschuldigung durch Polizei nach gravierenden Fehlverhalten
Der nächste Zeuge war D. W. Er schilderte den Ablauf zunächst ähnlich wie der Zeuge H. Er berichtete, dass er seinen Bruder gebeten habe das Taxi, das kurz vor der Bushaltestelle gestanden habe, näher heranzufahren. Dann sei der Bruder zurückgekommen und habe gesagt: „Hier ist jemand.“ Auch D. W. berichtete von dem Auftreten des Attentäters bis zum Raub des Taxis. Nachdem der Attentäter weg war, bat D. W. seinen Bruder um dessen Autoschlüssel und verfolgte den Attentäter mit dem zweiten Taxi im Abstand von 200 bis 300 Metern. Er konnte das Fahrzeug zunächst selbst tracken, bis das Gerät vermutlich aus dem Fenster geworfen wurde. Im nahe gelegenen Wiedemar habe er eine Polizeistreife angesprochen, dass sein Taxi gestohlen worden sei. Der Polizist habe gesagt, sie könnten nicht weg, sie seien ein Kontrollposten. D. W. habe gesagt: „Der hat hier gerade zwei Leute erschossen, fahrt dem hinterher!“ Es habe sich herausgestellt, dass der Polizist nichts von Wiedersdorf wusste. Er selbst, so der Zeuge, habe nichts von vom Anschlag in Halle gewusst. Der Polizist habe ihn dann ersteinmal stehen gelassen und aufgeregt gefunkt. Er habe, so W., zunächst eine Zigarette geraucht. Dann habe er die Idee gehabt, den Mercedes-Vertragshändler anzurufen. Das tat der Zeuge. Er habe, so W., den Mitarbeiter gefragt, ob dieser das Fahrzeug, das der Attentäter fuhr, orten könne. Der habe zunächst gesagt, dass W. dafür herkommen und die Datenschutzvereinbarung unterschreiben müsse. Er habe, so der Zeuge, gesagt: „Da sitzt jemand im Auto und der hat zwei Leute erschossen, kümmert euch!“ Laut Anruferliste sieben, acht Minuten später habe der Mitarbeiter angerufen und gesagt, welche Strecke das Auto entlang fährt. Er habe aufgelegt und dem Polizisten das mitgeteilt. Der habe ihn erst einmal „angeschnauzt“, woher er das wisse. Als er es erklärt habe, habe der Polizist ihn „Maß genommen“, dass das die Aufgabe des Polizisten sei. Der Polizist habe dann verlangt, dass er ihm den Mitarbeiter des Vertragshändlers geben solle. Als er gesagt habe, dass er aufgelegt hat, habe er „nochmal eine Rüge gekriegt“. Alles weitere hätten dann der Mercedes-Mitarbeiter und der Polizist geklärt. Kurz danach habe es geheißen: „,Vermutlicher Täter gestellt‘ oder so.“
Zu den Folgen der Tat für ihn selbst sagte der Zeuge: „Es gibt schon Tage, da denkst du drüber nach, uns hätte es schlimmer treffen können.“ Richterin Mertens: „Aber es war schon schlimm genug?“ W.: „Ja.“ Dem Zeugen ist in diesem Moment seine emotionale Bewegtheit anzuhören. Auf Fragen von Nebenklagevertreter Scharmer, ob sich mal jemand von der Polizei bei ihm, der ja sehr mutig gehandelt habe, entschuldigt hat für das Abbügeln und die unfreundliche Behandlung, sagt der Zeuge: „Nein.“ Scharmer: „Dachte ich mir.“ Der Opferschutzbeauftragte der Bundesregierung, der ihm einen persönlichen Termin in Halle angekündigt habe, sei bisher nicht gekommen, so der Zeuge auf Frage von Rechtsanwalt Lupschitz.
Dann wurde C. W., der Bruder des zuletzt gehörten Zeugen, befragt. Er berichtete, dass ihm an der Haltestelle, wo das Taxi des Bruders geparkt war, eine Person entgegenkam. Diese habe das Taxi gewollt, habe ihn zunächst auf Kopf-, dann auf Hüfthöhe mit einer Pistole bedroht. Auch C. W. berichtete ähnlich wie H. und D. W. vom folgenden Ablauf. Als der Angeklagte weg gewesen sei, so der Zeuge dann, sei sein Bruder diesem hinterher gefahren, der Werkstattbesitzer sei zu den Nachbarn gegangen. Er selbst, so der Zeuge, habe erst einmal versucht klar zu denken, dann versucht seinen Bruder zu erreichen: „Es war eigentlich ein furchtbarer Nachmittag, wo keiner wusste, was ist.“ Erst um 8 oder 9 Uhr abends habe sein Bruder ihn vom Polizeirevier Delitzsch aus anrufen können.
Tatortermittler und Lichtbilder zum Komplex Wiedersdorf
Nach der Pause wurde dann Marco N., Tatortermittler beim LKA Berlin gehört. N. war mit seinem Kollegen erst zur Unterstützung nach Halle (Saale) beordert, dann nach Wiedersdorf umgeleitet worden. Anhand seines Berichtes benannte N. die einzelnen Spuren, etwa „blutsuspekte Spuren“ oder Patronenhülsen, die der Attentäter hinterließ, als er die zuerst gehörten Zeug*innen anschoss. Das zurückgelassene Fahrzeug des Attentäters konnte der Zeuge nicht untersuchen, weil in ihm noch „USBV-verdächtige Gegenstände“ lagen [USBV = Unkonventionelle Spreng- und Brandvorrichtungen].
Lichtbilder vom Äußeren und Inneren dieses Autos wurden dann nach der Vernehmung von N. in Augenschein genommen. Die Vorsitzende ließ sich die zurückgelassenen Gegenstände teilweise vom Angeklagten erklären. Auf Frage des Nebenklagevertreters Feige sagte der Angeklagte, es sei reiner Zufall gewesen, dass er das Auto in Wiedersdorf zurückgelassen hat. Nachdem er angeschossen wurde, sei er einfach geradeaus gefahren und habe dann wegen geplatzter Reifen anhalten müssen.
Weitere Links:
Ein internationales Kollektiv aus Künstler_innen und Wissenschaftler_innen hat in Kooperation mit NSU-Watch, die Rekonstruktion „Global White Supremacist Terror Halle“ online verfügbar gemacht, um sowohl die Offline- als auch die Online-Aktivitäten des Attentäters vom Beginn seines Angriffs bis zu seiner Verhaftung am 9. Oktober 2019 visuell darzustellen und über die Gefahren von Online-vernetzten White Supremacy Gruppen und Plattformen zu informieren.
Weekly Trial Summary
14th day of court proceedings, 22.09.2020
On 22nd September, the trial of the perpetrator of the Halle attacks continued in the building of the Magdeburg Regional Court. A total of six witnesses were heard and two witness testimonies were read out. The focus was again initially on the attack on the Kiez-Döner snack bar, where Kevin S. was murdered. The racist attack on Magdeburger Straße, in which the perpetrator attempted to kill more people while fleeing and injured one person in the process, was also addressed on this day of the trial. In this context, the person affected, who is also a co-plaintiff in the trial, testified as a witness. In addition, other witnesses who were on Magdeburger Strasse at the time of the attack also testified.
Witness Conrad R.
The first witness heard was Conrad R., who was a customer in the Kiez-Döner snack bar at the time of the attack. He reported that he had been standing at the counter and had then seen the perpetrator arrive. He recounted that he had subsequently seen the perpetrator throw an explosive device towards the door of the snack bar and shortly afterwards had seen the perpetrator aiming a gun in his direction and pulling the trigger, with the bullet then hitting the window. Witness R reported that he had then fled to the toilet towards the back of the shop and had hidden there. He stated that he had thought that his time had come and had written a farewell message in his family’s chat channel. The witness further reported that he had then contacted the police twice. However, his calls to the police had only increased his panic: the first police officer had concluded the call by saying “goodbye” [Auf Wiederhören] at the end of the phone call, which had seemed very strange to him in this situation. The witness recounted that the second police officer he spoke to, on the other hand, had known nothing about the attack and had only asked him to speak louder. After about an hour, a police officer from the SEK [special police commando unit] had fetched him out of his hiding place. The witness reported that since that day, armed men in general, as well as policemen in combat uniform, have made him panic. Conrad R. further stated that he had been briefly treated by a paramedic after the attack, but that he had not been offered any further assistance. He explained that he had only received further support at a later stage through the local mobile victim advisory service.
At the end of his testimony, Conrad R. emphasised that he wanted to testify, even though the summons to this day in court had also made him feel very frightened. He noted that in essence the subject was too important to him to decide not to testify and that this is why he wanted to testify in the courtroom today.
Reading of certificates and an explanatory statement concerning the colleague of Kevin S.
After the questioning of Conrad R., Attorney Blasig-Vonderlin, one of the co-plaintiffs’ lawyers, requested that medical certificates be read out on behalf of her client, who was not in a position to testify in person due to the sequelae of the attack. Attorney Blasig-Vonderlin represents one of Kevin S’ colleagues. Kevin S., who was murdered by the perpetrator of the attack, was in the Kiez-Döner snack bar having lunch with his colleague when the attack took place. His lawyer emphatically requested the members of the press present at the trial not to mention her client’s name, as he had already been pressured by the media several times to give interviews. The attestations and psychological reports that were subsequently read out by Judge Mertens showed how profoundly Kevin S.’ colleague was affected by the attack and what grave consequences this still has for him today.
Subsequently, Attorney Blasig-Vonderlin read out a statement from her client. In this statement, her client stated that his life had been shattered psychologically. The statement noted that he felt particularly responsible for Kevin S. due to the latter’s disabilities and could not forgive himself for not having been able to protect him. It went on to explain that the two of them had only gone to the kebab snack bar because he had forgotten his packed lunch. The lawyer further explained that her client had been retraumatised by the racist attack in Hanau on 19th February. Furthermore, the coronavirus pandemic had also restricted his life once again, as he was unable to recognise other people’s intentions behind the face-masks. Finally, Attorney Blasig-Vonderlin made clear in her submissions that her client, despite his health difficulties, wanted to participate in the trial as a co-plaintiff as best he could and wished to make clear to the defendant what he had done.
Racist attack on Magdeburger Strasse
As the next point in the proceedings, witnesses and people directly affected testified about the racist attack committed by the perpetrator with his car on Magdeburger Strasse in Halle.
The second witness heard on this day of the trial was the van driver Eric F., who gave his witness testimony on this set of crimes. He recounted that he had been in his delivery van on Magdeburger Straße when the perpetrator, while fleeing, had attempted to drive at speed into a group of Black people. Witness F. described in court that he had turned around when he heard squealing tyres and that he had then seen someone driving a car from left to right into the opposite lane, heading straight for a group of Black people. Witness F. further reported that he had also seen the car collide with a person, who was then immediately taken care of by other people standing nearby. In response to a question from Attorney Pietrzyk, one of the lawyers for the co-plaintiffs, the witness emphasised that the driver had clearly been in control of the vehicle.
The third witness was co-plaintiff A. I., who had been hit by the perpetrator’s vehicle and injured during the anti-Semitic and racist attack in Halle on Magdeburger Strasse. At the outset, co-plaintiff A.I. reported that on 9th October he had been on his way to his employer to hand over a sick note in person. He explained that on his way there, he had alighted with a friend at the Magdeburger Strasse stop in Halle. While they were crossing the rails and the road, his friend, who had noticed the car heading towards them at high speed, had shouted “Watch out!” The witness recounted that he had then turned around and tried to run away. The car had subsequently struck him, he had fallen to the ground and then fainted. He reported that a short time later he had seen people around him, who had taken care of him and called an ambulance and the police. He stated that about half an hour later he had been taken to hospital where the injuries to his left hand and left knee had been treated. A doctor had also explained to him at the hospital what had happened. Witness A.I. noted that he had also heard from the doctor that a perpetrator had killed other people and attacked a kebab snack bar: “After that it hit me again and I was shaking all over when I realised that it was not an accident but an intentional act of violence.”
Racist discrimination in everyday life, the attack and its consequences
The witness recounted that after he had been questioned by the police five days later, the police officers had given him the contact information for the local mobile victim advisory service. He stated that he had then sought help from this service after the attack and had been treated very well there. The witness noted that he had felt a little better as a result, as he now had a place where he could share his thoughts and feelings. The attack in Hanau, where “so many young people were killed by an extremist”, had made him feel worse again, co-plaintiff A. I. continued: “I used to go to shisha bars with friends, but now I don’t dare to do that any longer.” At the end of his testimony, his lawyer, Attorney Friedman, asked the witness about any adverse effects he had experienced after the attack. In response to this question, the co-plaintiff replied that it was not only the attack that had affected his life, but that there is a lot of discrimination and many insults and that as time goes by you become thin-skinned. He noted that he therefore no longer wanted to live in Halle.
Abdullahi S. was heard as the fourth witness; he had been together with A.I. on Magdeburger Straße when the perpetrator drove into A.I and injured him. In his brief testimony, Witness S. reported that as they were crossing the street, he had noticed a car driving across the tram rails. He explained that he had then tried to warn his friend and had shouted to him “Run, get away!” He noted that after A. I. had been hit by the car, he had more or less collapsed at the witness’ feet. He recounted that he had however not been able to see the impact directly.
Before the fifth witness was heard, Judge Mertens read out the record of the statement given by Kevin S.’ colleague at the police station. In this statement, the co-plaintiff described being on the phone to his girlfriend when the attack began. He noted in the statement that the perpetrator, when entering the shop, had also aimed his gun at him. In this statement, the witness went on to explain that he had thought about throwing a fridge at the perpetrator or snatching the weapon from him. He noted however that at the same time he had felt very afraid and had finally managed to escape through a rear window at the Kiez-Döner snack bar and into a nearby flat. As his lawyer, Attorney Blasig-Vonderlin had already made clear in her previous submission, this witness is one of the survivors of the attack who are not in the public eye but whose lives have nonetheless been seriously affected by the attack.
After Judge Mertens had finished reading out this statement, the fifth witness to be heard on this day of the trial gave his testimony. Witness Thomas S. recounted that he had been in his patient-transfer vehicle in Halle on 9th October taking two patients to their treatment. He noted that they had just passed Steintor when a dark-coloured car had approached them at high speed and ended up hitting against his vehicle. The witness described how perplexed he had been and how surprised he had been that the driver of the car had not stopped. He recounted that he had then driven after the car to apprehend the driver, but after having to stop at a red light, he had broken off his pursuit of the car. He reported that he had then parked and checked up on the patients and his vehicle.
Witness Robert L.
The sixth and last witness on the 14th day of the trial was police officer Robert L., who, in plain clothes and with a colleague, had joined the police officers on Ludwig-Wucherer-Strasse on 9th October 2020 to support these officers when they were in a shoot-out with the perpetrator. He recounted that when they arrived, they had parked their car at an angle and had taken cover. The witness reported that he had taken care of getting passers-by out of the line of fire. He recounted that he had seen three passers-by, all of whom had followed his instructions to move away. In response to a question from Judge Mertens, the witness stated that he had not noticed that his vehicle had also been hit by shots from the perpetrator’s gun. Police officer Robert L. concluded his testimony by describing how, after the perpetrator had fled, he and his colleagues had pursued him but had already lost him in Schillerstraße.
At the end of this day of the trial, Judge Mertens read out a statement from a former teacher of the defendant. The witness was unable to testify personally at the trial due to a chronic illness. In the short testimony, the witness reported that she could not remember much and described the defendant as being nondescript.
15th day of court proceedings, 23.09.2020
The 15th day of the Halle trial began with witness statements from two co-plaintiffs who were injured by the perpetrator on their property in Landsberg-Wiedersdorf near Halle when the perpetrator made a violent attempt to obtain a new getaway vehicle. Both witnesses are dealing with severe physical and psychological sequelae.
Statements by the plaintiffs who were seriously injured by the perpetrator in Wiedersdorf
The first witness reported that he had been about to cut up some firewood on his land and had opened the courtyard gate unsuspectingly when the perpetrator knocked on it. The perpetrator had immediately threatened him with his gun, aiming it in his face and demanding that he hand over the keys of a vehicle parked outside the barn. The co-plaintiff testified that he had told the perpetrator three times that he did not have the keys to the car. At some point, the perpetrator had started playing with his finger on his gun. The witness then stated that he had moved away, at which point the perpetrator had shot at him. He reported that he had heard the shot and immediately realised that he had been injured because “everything was covered in blood”. The witness was seriously wounded in the neck. He explained that the perpetrator had also shot at the witness’ partner; he had tried to call out to her that she should stay inside, but she had come out of the house and had been seriously injured by being shot in the hip by the perpetrator.
“Life is completely different.”
The witness further reported that the police did not want to believe them when they called the emergency number and reported “that someone had shot us”: “It wasn’t until we gave the phone to the neighbour that one of the police officers believed something had happened.” The witness went on to describe the serious physical, psychological and social consequences of the crime, which endure to this day. He recounted that they had been able to go home after a ten-day stay in hospital. Judge Mertens: “Did you receive support?” The witness replied: “No, not really.” He reported that he is now unemployed, as his contract was not renewed: “No-one voluntarily takes on someone who is ill”.
In response to further questions, the witness confirmed that the perpetrator had obviously been looking for something; he recounted that he did not know whether the bullets had run out. The witness noted that he cannot now recall his statement to the police that the perpetrator had tried to reload the gun.
In response to Judge Mertens’ question that his wife had stated that there was one life before 9th October 2019 and another life after that date, the witness stated that for him after 9th October “life was completely different”.
“The police didn’t believe us.”
The second witness who had been seriously injured by the perpetrator in Wiedersdorf subsequently testified. She reported that she had heard a strange noise, had run outside and had seen her injured husband (the witness who had been heard prior to this). The witness stated that all of a sudden, “boom”, she had also found herself lying on the ground and had not known why. She stated that she had looked up and looked the perpetrator in the face. She explained that the perpetrator had come very close to her and had said he needed the car keys. She had said that she did not have the keys. She recounted that the perpetrator had told her – having just shot at and wounded her – that he needed a car because he was injured. The witness stated that the perpetrator had been moaning and groaning, and she described him inter alia as a “mummy’s boy” and a “wimp”. The witness gave a more detailed account of the emergency call to the police, which her husband had already mentioned. She reported that she had felt that they made her repeat her name twenty times. She had pointed out to the police officer that her husband was bleeding to death: “He [the police officer] did not even really pay attention to that properly. He told me to go out and take a look to see where the gunman was.” Then their neighbour had come over and she had handed him the mobile phone and said: “You tell them what’s going on; they don’t believe me”. She stated that after what felt like 20 minutes a policeman had arrived and had said: “Oh shit!” The witness reported that she had been taken to hospital by ambulance without a doctor, and that her husband had been transported by helicopter. It had later turned out that her injury was more serious. She reported that a policeman had flung open the ambulance door and announced that he needed the car key, which she had in the meantime put in her trouser pocket: “He would certainly have dragged me out of the ambulance if I hadn’t had it.” She noted that to this day she has not been told why the police needed the key. The witness also pointed out that the press, a reporter from the newspaper Bild, had arrived there at a very early stage – according to her statement to the police, the reporter had even arrived before the police – and that as a result a photo of her husband getting into the helicopter had been circulated in public.
The witness reported on the physical, psychological and social consequences of the attack, which were also significant in her case. She noted that she and her husband had not received psychological support until June 2020. She had called around all the psychologists in Halle but none of them had felt it was up to them to help. When she asked how her life had changed after 9th October, the witness said: “Everything has changed”. She reported on ways in which her life had been impaired since the attack. Even at home, she said, it was not nice “because you always have to look at the crime scene”. The witnesses had been obliged to pay for most of the alterations that were needed in their home [due to health impairments caused by the attack]. The witness reported that the only people who had done anything were the Weißer Ring [association to support victims of crime]and someone from the synagogue who had paid for them to spend a weekend in a hotel. She noted that these were the people who had noticed that they existed: “because the people who were injured were overlooked and forgotten about”. The witness pointed out that the invitation to a memorial service this year had mentioned two crime scenes, but there were actually three crime scenes. She noted that they had later received a corrected invitation.
After this witness statement, Attorney Weber, the defendant’s lawyer, first asked that the defendant be allowed to speak. The defendant stated that he had not wanted to shoot the co-plaintiffs who had just testified as witnesses and that furthermore he had also had bullets in his jacket pocket, about ten, at least a handful. Subsequently, the defendant, in response to questions, made grandiloquent assertions about weapons technology and rambling comments on “tactics” – an approach already all too familiar from his statement at the beginning of the proceedings.
Statements by witnesses affected by the theft of the taxi in Wiedersdorf
This was followed by witness statements from three co-plaintiffs who were in a car repair workshop in Wiedersdorf when the perpetrator stole a taxi from that location. One of the plaintiffs later helped the seriously injured couple who lived nearby, while another pursued the perpetrator.
The first to be heard was Witness H., who ran the car repair workshop from which the defendant stole a taxi. At the time of the robbery, two brothers were also there with him, D. and C. W., who run a taxi business. The witness reported that he had been repairing tyres on two taxis when he had heard a bang, which came from the direction of the property of the witnesses who had testified prior to his statement. He noted that he had thought someone might have fallen off a ladder. He reported that he had taken a look, had seen someone walking towards the property of the two witnesses who had been heard before him, and had assumed that everything was fine. The witness testified that a little later he had been going from the office to the workshop when one of the brothers had called out. He recounted that the right-hand door of the workshop had been open and that he had then seen the defendant outside the workshop and had initially thought that he was a customer. The witness reported that he had then approached the defendant and had seen that he was injured. He stated that he had seen a weapon and had at first mistaken the defendant for a “young hunter” who had injured himself cleaning his weapon. He recounted that the defendant had stated that he was a wanted dangerous criminal from Halle (Saale), had just shot two people there and needed a car. When the perpetrator had received the keys to one of the two taxis, he had said: “I know you are going to call the police now, but give me ten more minutes.” The witness stated that the perpetrator had thrown two 50 euro notes on the ground, had got into the taxi, had initially had trouble in driving off but had driven away, heading out of the village. He noted that D. W. had said that he could track the car and had followed the perpetrator in the other taxi. The witness noted that for his part he had looked after the neighbours. H. reported how he and another neighbour had helped the injured man. He stated that he had been worried, but that when a police officer and the rescue helicopter had arrived, he was in a sense been able to hand over everything to them: “And then I felt as if I had handed over my worries as well”. He recounted that he had then only been worried about what had happened to D. W.
The witness reported that he had been offered psychological support, but that he gets support from his wife, who is a police officer, and that he also talks to the two brothers who experienced the events with him. H. reported on his reflections on what else could have happened: “For example, I have an apprentice who is a person of colour. If he had not been on sick leave, what else might have happened?”
In response to a question, the witness stated that when the defendant had talked of having shot two people, he had pointed to the property of the two injured people.
No apology from police after serious misconduct
The next witness was D. W. He first described the sequence of events in a similar manner to Witness H. He reported that he had asked his brother to move the taxi, which had been standing just by the bus stop, a little closer. He recounted that his brother had come back and had said: “There’s someone here”. D. W. also reported what had happened from the time when the perpetrator appeared to the theft of the taxi. After the perpetrator had left, D. W. asked his brother for his car keys and pursued the perpetrator in the second taxi, keeping a distance of 200 to 300 metres. He was able to track the vehicle himself at first, until the tracking device was probably thrown out of the window. In nearby Wiedemar, he reported to a police patrol car that his taxi had been stolen. The police officer had told him they could not leave that location, as they were staffing a checkpoint. D. W. had said: “He just shot two people here, go after them!” It turned out that the police officer did not know about what had happened in Wiedersdorf. The witness commented that he himself had not known about the attack in Halle. The police officer had subsequently left him to his own devices at first and talked agitatedly on the police radio transmitter. W. recounted that he had first smoked a cigarette and it had then occurred to him to call the Mercedes dealer, which he had done. W. stated that he had asked the employee there whether he could locate the vehicle the perpetrator was driving. He explained that the employee had first said that W. would have to come in and sign a data protection declaration. The witness stated that he had told the employee “There’s someone in the car and he has shot two people, you’d better do something!” As shown by the caller list on his phone, seven or eight minutes later, the employee had called back and told him which route the car was taking. The witness stated that he had hung up and told the police officer this information. The policeman had first “snapped at him”, asking how he knew that. The witness recounted that when he had explained how he knew, the policeman had “given him short shrift”, reprimanding him as that was police business. The police officer had then demanded that he should hand over the phone and let him talk to the employee at the dealership. The witness reported that when he said that he had hung up, he had “got another telling-off”. The Mercedes employee and the police officer had subsequently sorted out all the other issues. He stated that shortly after that, they had heard the announcement: “‘Suspected offender apprehended’ or something like that.”
Regarding the consequences that the crime had had for him, the witness said: “There are days when you think about it and realise it could have been worse for us”. Judge Mertens: “But it was bad enough as it was?” W.: “Yes.” At that moment the witness’ emotional agitation was audible. In response to questions from Attorney Scharmer, one of the co-plaintiffs’ lawyer, as to whether anyone from the police had ever apologised to him, someone who had really acted very courageously, for reprimanding him and treating him in such an unfriendly manner, the witness replied: “No.” Scharmer: “I thought that might be the case.” In response to a question from Attorney Lupschitz, the witness reported that the Federal Government Commissioner for Victim Protection, who had announced that he wished to meet the witness in person in Halle, had not yet been there.
C. W., the brother of the previous witness heard, was then questioned. He reported that an individual had approached him at the bus stop where his brother’s taxi was parked. This person wanted the taxi and threatened him with a pistol, first at head height and then at waist height. C. W. also gave an account of subsequent events similar to what had been reported by H. and D. W. The witness stated that after the defendant had left, the witness’ brother had driven after him and the workshop owner had gone round to the neighbours. The witness explained that he had first tried to think clearly and had then tried to reach his brother: “It was actually a terrible afternoon when nobody knew what was going on”. He stated that his brother had not called him back until 8 or 9 o’clock in the evening, from Delitzsch police station.
Crime scene investigators and photographs related to the Wiedersdorf complex
After a break, Marco N., crime scene investigator at the Berlin Office of Criminal Investigations (LKA) was heard. N. and his colleague had first been ordered to Halle (Saale) to provide support, then diverted to Wiedersdorf. On the basis of his report, N. cited various pieces of evidence, such as “traces suspected to be blood” or cartridge cases that the perpetrator had left behind when he shot the first witness to be heard. The witness reported that he had been unable to examine the perpetrator’s vehicle because it still contained “suspected USBV objects” [USBV = German acronym for Unconventional Explosive and Incendiary Devices – approximately equivalent to IED = improvised explosive device].
Photographs of the exterior and interior of this car were examined after N. had been questioned. The presiding judge had the defendant explain some of the objects left behind. In response to a question from Attorney Feige, one of the co-plaintiffs’ lawyer, the defendant said that it was purely by chance that he had abandoned the car in Wiedersdorf. He stated that after he had been shot, he had simply driven straight ahead and had then needed to stop because of burst tyres.
Документация судебного процесса
14-й день суда, 22.09.2020 г.
22-го сентября в здании Магдебургского областного суда продолжился процесс над лицом, совершившим теракт в Галле. Всего было заслушано шесть свидетелей и также зачитаны показания двух свидетелей, не находившихся в зале суда. В начале слушания основное внимание было снова сосредоточено на нападении на закусочную “Kiez-Döner”, где был убит Кевин С. Расистское нападение на Магдебургерштрассе, в ходе которого преступник совершил ещё несколько попыток на убийство, спасаясь бегством, и ранил в процессе одного человека, также было рассмотрено в этот день суда. Среди прочего, этот человек, также являющийся соистцом в суде, дал свидетельские показания о произошедшем. Кроме того, показания дали другие свидетели, находившиеся в то время на Магдебургерштрассе.
Свидетель Конрад Р.
Первым заслушанным свидетелем был Конрад Р., который во время нападения был посетителем в кебабной “Kiez-Döner”. Он сообщил, что он стоял у прилавка, когда увидел, как прибыл обвиняемый. Затем он увидел, как он бросил взрывное устройство в направлении входной двери магазина, а вскоре после этого направил оружие в его сторону, нажал на курок и попал в окно. Затем, по словам свидетеля Р., он убежал в туалет в задней части ресторана и спрятался там. Он подумал, что все кончено, и написал прощальное сообщение в семейном чате. После этого, сообщил свидетель, он дважды обращался в полицию. Однако его звонки в полицию только усилили его панику: в конце телефонного разговора первый офицер попрощался со словами “До свидания” [“Auf Wiederhören” – до следующего звонка], что показалось ему очень странным в этой ситуации. Второй офицер, в свою очередь, ничего не знал о нападении и только попросил его говорить громче. Примерно через час офицер SEK [отряда полиции особого назначения] вытащил его из укрытия. С того дня боевики в целом, а также полицейские в спецодежде вызывают у него панику. Конрад Р. также сообщил, что, хотя парамедик позаботился о нем в течение короткого времени после нападения, ему не предложили никакой дальнейшей помощи. Лишь позже он получил дополнительную поддержку от местной мобильной консультативной службы помощи пострадавшим.
В конце своих показаний Конрад Р. подчеркнул, что хотел дать показания, хотя вызов в суд также заставил его почувствовать сильный испуг и волнение. Он отметил, что в сущности эта тема была для него слишком важна, чтобы отказаться от дачи показаний, и именно поэтому выступает в ними сегодня.
Зачитывание медицинских справок и заявления коллеги Кевина С..
После допроса Конрада Р. адвокат Блазиг-Вондерлин, одна из представительниц соистцов, потребовала, чтобы были зачитаны медицинские справки от имени ее клиента, который не был в состоянии дать показания лично из-за последствий нападения. Адвокат Блазиг-Вондерлин представляет интересы одного из коллег Кевина С. Кевин С., который был убит обвиняемым, находился в закусочной “Kiez-Döner”, обедая со своим коллегой, когда произошло нападение. Его адвокат настойчиво попросила представителей прессы, присутствовавших на процессе, не упоминать имени ее клиента, поскольку средства массовой информации уже несколько раз оказывали на него давление, требуя дать интервью. Свидетельские показания и психологические заключения, которые впоследствии были зачитаны судьей Мертенс, показали, насколько глубоко коллега Кевина С. пострадал от нападения и какие серьезные последствия это все еще имеет для него сегодня.
Впоследствие адвокат Блазиг-Вондерлин зачитала показания своего клиента. В этом заявлении он заявил, что его жизнь была разрушена психологически. В заявлении отмечалось, что он чувствовал особую ответственность за Кевина С. Из-за его инвалидности и не мог простить себе того, что не смог защитить его. Он продолжал объяснять, что они вдвоем пошли в закусочную “Kiez-Döner” только потому, что он забыл свой упакованный ланч. Адвокат далее пояснила, что ее клиент был повторно травмирован расистским нападением в Ханау 19 февраля. Кроме того, пандемия коронавируса также ограничила его жизнь, поскольку он не мог распознать намерения других людей за масками для лица. Наконец, адвокат Блазиг-Вондерлин ясно дала понять в своём заявлении, что ее клиент, несмотря на свои проблемы со здоровьем, хотел бы участвовать в судебном процессе в качестве соистца, насколько это возможно, и хотел бы разъяснить ответчику, какой вред он нанес.
Расистское нападение на Магдебургерштрассе
В качестве следующего пункта разбирательства свидетели и непосредственно пострадавшие дали показания о расистском нападении, совершенном обвиняемым на своей машине на Магдебургерштрассе в Галле.
Вторым свидетелем, заслушанным в этот день суда, был водитель фургона Эрик Ф., который дал свои показания по составу преступления. Он рассказал, что находился в своем грузовике на Магдебургерштрассе, когда преступник, убегая, попытался на большой скорости въехать в группу чернокожих людей. Свидетель Ф. описал в суде, что он обернулся, когда услышал визг шин, и что затем он увидел, как кто-то вел машину слева направо на противоположную полосу, направляясь прямо к группе людей. Свидетель Ф. далее сообщил, что он также видел, как автомобиль столкнулся с человеком, о котором затем немедленно позаботились другие люди, стоявшие поблизости. В ответ на вопрос адвоката Пьетжика, одной из представительниц соистцов, свидетель подчеркнул, что водитель явно самостоятельно управлял транспортным средством.
Третьим свидетелем был соистец А. И., который был сбит автомобилем подсудимого и ранен во время антисемитского и расистского нападения в Галле на Магдебургерштрассе. Вначале со-истец А. И. сообщил, что 9 октября он направлялся к своему работодателю, чтобы лично вручить больничный лист. Он объяснил, что по пути туда вышел с приятелем на остановке „Магдебургерштрассе“ в Галле. Когда они пересекали рельсы и дорогу, его друг, заметивший приближающийся на большой скорости автомобиль, крикнул: “Осторожно!” Свидетель рассказал, что затем он развернулся и попытался убежать. Впоследствии машина сбила его, он упал на землю и потерял сознание. Он сообщил, что вскоре увидел вокруг себя людей, которые заботились о нем и вызвали скорую помощь и полицию. Он заявил, что примерно через полчаса его доставили в больницу, где были обработаны травмы левой руки и левого колена. Врач также объяснил ему в больнице, что произошло. Свидетель А. И. отметил, что он также слышал от врача, что преступник убил других людей и напал на кебабную: “После этого меня снова будто ударило, и я весь дрожал, когда понял, что это был не несчастный случай, а преднамеренный акт насилия.”
Расистская дискриминация в повседневной жизни, нападение и его последствия
Свидетель рассказал, что после того, как пять дней спустя его допросили в полиции, сотрудники полиции дали ему контактную информацию для местной мобильной консультативной службы помощи пострадавшим. Он заявил, что после нападения обратился за помощью в эту службу, и там с ним обращались очень хорошо. Свидетель отметил, что в результате он почувствовал себя немного лучше, так как теперь у него было место, где он мог поделиться своими мыслями и чувствами. Нападение в Ханау, где “так много молодых людей было убито экстремистом”, заставило его снова почувствовать себя хуже, соистец А. И. сказал, – “Раньше я ходил в кальян-бары с друзьями, но теперь больше не смею этого делать.” В заключение его показаний адвокат Фридман, спросила своего клиента о любых неблагоприятных последствиях, которые он испытал после нападения. В ответ на этот вопрос соистец ответил, что не только это нападение повлияло на его жизнь, но и что существует много дискриминации и постоянных оскорблений, и что со временем можно стать всё более уязвимым. Он отметил, что поэтому больше не хочет жить в Галле.
Абдуллахи С. был заслушан в качестве четвертого свидетеля; он был вместе с А. И. на Магдебургерштрассе, когда преступник въехал в А. И. и ранил его. В своих кратких показаниях свидетель С. сообщил, что, когда они переходили улицу, он заметил автомобиль, двигавшийся по трамвайным рельсам. Он объяснил, что тогда пытался предупредить своего друга и кричал ему: “Беги, убирайся!” Он отметил, что после того, как А. И. сбила машина, он более или менее рухнул перед ногами свидетеля. Он рассказал, что, однако, не смог непосредственно увидеть удар.
Прежде чем был заслушан пятый свидетель, судья Мертенс зачитала протокол показаний, данных коллегой Кевина С. в полицейском участке. В этом заявлении соистец указал, что разговаривал по телефону со своей подругой, когда началось нападение. В заявлении он отметил, что обвиняемый, входя в магазин, также направил на него оружие. В этом заявлении свидетель продолжал объяснять, что он думал о том, чтобы бросить холодильник в преступника или выхватить у него оружие. Однако он отметил, что в то же самое время ему было очень страшно, и в конце концов ему удалось сбежать через заднее окно закусочной “Kiez-Döner” в соседнюю квартиру. Как его адвокат Блазиг-Вондерлин уже ясно дала понять в своем предыдущем заявлении, этот свидетель – один из выживших после нападения, которые хоть и не находятся на виду у общественности, но чьи жизни, тем не менее, серьезно пострадали от произошедшего.
После того как судья Мертенс закончила, со своими показаниями выступил пятый свидетель.. Свидетель Томас С. рассказал, что 9 октября он находился в своем автомобиле для перевозки пациентов в Галле, везя двух пациентов на лечение. Он отметил, что они только что проехали мимо Штайнтора, когда в них на большой скорости врезалась темная машина. Свидетель рассказал, как он был озадачен и как удивился, что водитель машины не остановился. Он рассказал, что затем поехал за машиной, чтобы задержать водителя, но после того, как ему пришлось остановиться на красный свет, он прекратил преследование машины. Он сообщил, что после этого припарковался и проверил пациентов и свой автомобиль.
Свидетель Роберт Л.
Шестым и последним свидетелем на 14-й день судебного разбирательства был полицейский Роберт Л., который в штатском и с коллегой присоединился к полицейским на Людвиг-Вухерер-Штрассе 9 октября 2020 года, чтобы поддержать этих офицеров, когда они были в перестрелке с преступником. Он рассказал, что, когда они приехали, они припарковали свою машину под углом и укрылись. Свидетель сообщил, что он позаботился о том, чтобы убрать прохожих с линии огня. Он рассказал, что видел трех прохожих, которые последовали его указаниям и ушли. В ответ на вопрос судьи Мертенса свидетель заявил, что он не заметил, что его автомобиль также был подбит выстрелами из оружия преступника. Полицейский Роберт Л. завершил свои показания описанием того, как после того, как преступник скрылся, он и его коллеги преследовали его, но потеряли уже на Шиллерштрассе.
В конце этого дня судебного заседания судья Мертенс зачитала заявление бывшей учительницы подсудимого. Свидетельница не смогла лично дать показания на суде из-за хронического заболевания. В своих кратких показаниях свидетельница сообщила, что почти ничего не помнит, и охарактеризовала подсудимого как невзрачного человека.
15-й день суда, 23.09.2020 г.
15-й день судебного процесса в Галле начался со свидетельских показаний двух соистцов, которые были ранены подсудимый на своём участке в Ландсберг-Видерсдорфе недалеко от Галле, когда тот предпринял насильственную попытку получить новый автомобиль для бегства. Оба свидетеля имеют дело с серьезными физическими и психологическими последствиями.
Заявления истцов, которые были серьезно ранены обвиняемым в Видерсдорфе
Первый свидетель сообщил, что он собирался нарубить дров на своём участке и, ничего не подозревая, открыл ворота внутреннего двора, когда преступник постучал в них. Преступник сразу же начал угрожать ему оружием, целясь ему в лицо и требуя, чтобы он отдал ключи от машины, припаркованной возле сарая. Соистец объяснил, что он трижды сказал подсудимому, что у него нет ключей от машины. В какой-то момент преступник начал показательно играть пальцем с курком на своём оружии. Затем свидетель рассказал, что он начал отходить, и в этот момент преступник выстрелил в него. Он сообщил, что слышал выстрел и сразу понял, что был ранен, потому что “все было залито кровью”. Свидетель был тяжело ранен в шею. Обвиняемый также выстрелил в жену свидетеля; он пытался крикнуть ей, чтобы она оставалась внутри, но она вышла из дома и была серьезно ранена в бедро.
“Совершенно другая жизнь”
Свидетель далее сообщил, что полиция не хотела верить им, когда они позвонили по номеру экстренной помощи и сообщили, что кто-то по ним стрелял: “Только когда мы дали телефон соседу, один из полицейских поверил, что что-то произошло.” Далее свидетель описал серьезные физические, психологические и социальные последствия преступления, которые сохраняются и по сей день. Он рассказал, что они смогли вернуться домой после десятидневного пребывания в больнице. Судья Мертенс спросила: “Вы получили поддержку?” Свидетель ответил: “Нет, не совсем.” Он сообщил, что сейчас он безработный, так как его контракт не был продлен: “Никто добровольно не берет на работу того, кто болен”.
В ответ на дальнейшие вопросы свидетель подтвердил, что обвиняемый явно что-то искал; он рассказал, что не знает, закончились ли патроны. Свидетель отметил, что сейчас он не может вспомнить свое заявление в полицию о том, что преступник пытался перезарядить пистолет.
В ответ на опережающий вопрос судьи Мертенса о заявлении его жены, что до 9 октября 2019 года была одна жизнь, а после этой даты – другая, свидетель заявил, что для него после 9 октября “жизнь стала совершенно другой”.
“Полиция нам не поверила.”
Вторая свидетельница, серьезно раненая подсудимым в Видерсдорфе, также дала показания. Она сообщила, что услышала странный шум, выбежала на улицу и увидела своего раненого мужа (свидетеля, которого заслуженного ранее). Свидетельница заявила, что внезапно, “бум”, она также обнаружила себя лежащей на земле и не знала почему. Она заявила, что подняла голову и посмотрела преступнику в лицо. Она объяснила, что обвиняемый подошел к ней очень близко и сказал, что ему нужны ключи от машины. Она сказала, что у нее нет ключей. Она рассказала, что обвиняемый сказал ей – только что выстрелив в нее и ранив – что ему нужна машина, потому что он ранен. Свидетельница заявила, что он стонал, и она описала его, в частности, как “маменькиного сынка” и “слабака”. Свидетельница более подробно рассказала о вызове в полицию, о котором уже упоминал ее муж. Она сообщила, что ей показалось, будто они заставили ее повторить свое имя двадцать раз. Она указала полицейскому, что ее муж истекает кровью: “Он [полицейский] даже не обратил на это должного внимания. Он велел мне выйти и посмотреть, где находится стрелявший.” Потом подошел их сосед, она протянула ему мобильный телефон и сказала: “Ты им скажи, что происходит, они мне не верят“. Она заявила, что примерно через 20 минут приехал полицейский и сказал: “О черт!” [“Ach, du Scheiße!”] Свидетельница сообщила, что она была доставлена в больницу на машине скорой помощи без врача, а ее мужа перевезли на вертолете. Позже выяснилось, что ее травма была более серьезной. Она сообщила, что полицейский распахнул дверь машины скорой помощи и объявил, что ему нужен ключ от машины, который она тем временем положила в карман брюк: “Он, конечно, вытащил бы меня из машины скорой помощи, если бы у меня его не было”. Свидетельница также указала, что репортер из газеты Bild, прибыл туда на очень ранней стадии – согласно ее заявлению в полицию, репортер даже прибыл раньше полиции – и, в результате, фотография ее мужа, садящегося в вертолет, была распространена публично.
Свидетельница сообщила о физических, психологических и социальных последствиях нападения, которые также были значительными в ее случае. Она отметила, что они с мужем не получали психологической поддержки до июня 2020 года. Она обзвонила всех психологов в Галле, но никто из них не счел нужным помочь ей. На вопрос о том, как изменилась ее жизнь после 9 октября, свидетельница ответила: “Все изменилось”. Она рассказала о том, как сильно пострадала ее жизнь после нападения. Даже дома, по ее словам, было не очень приятно находиться, “потому что мы всегда вынуждены смотреть на место преступления“. Свидетели были вынуждены оплатить большую часть перестроек, которые были необходимы в их доме. Свидетель сообщил, что единственными людьми, которые что-либо сделали, был Weißer Ring [Некоммерческая ассоциация поддержки жертв преступлений и предотвращения уголовных преступлений] и кто-то из синагоги, кто заплатил за то, чтобы они провели выходные в отеле. Она отметила, что это были люди, которые заметили, что они существуют: “Потому что люди, которые были ранены, были как будто забыты”. Свидетельница указал, что в приглашении на поминальную службу в этом году упоминались два места преступления, но на самом деле их было три. Она отметила, что позднее они получили исправленное приглашение.
После этого заявления свидетельницы, адвокат Вебер, представитель защиты подсудимого, сначала попросил, чтобы подсудимому было позволено говорить. Подсудимый заявил, что он не хотел стрелять в соистцов, которые только что дали свидетельские показания, и что, кроме того, у него в кармане пиджака было около десяти пуль, по крайней мере горсть. Впоследствии подсудимый, отвечая на вопросы, делал высокопарные заявления об оружейных технологиях и бессвязные комментарии по поводу “тактики” – подход, уже слишком хорошо знакомый из его заявления в начале процесса.
Показания свидетелей пострадавших во время кражи такси в Видерсдорфе
За этим последовали свидетельские показания трех других соистцов, находившихся в мастерской по ремонту автомобилей в Видерсдорфе, когда подсудимый угнал оттуда такси. Один из истцов позже помог тяжело раненной паре, жившей неподалеку, в то время как другой преследовал преступника.
Первым был заслушан свидетель Х.,руководившей авторемонтной мастерской, из которой обвиняемый угнал такси. Во время ограбления с ним были также два брата, Д. и С. В., управляющие службой такси. Свидетель сообщил, что он ремонтировал шины на двух такси, когда услышал хлопок, который раздался со стороны участка свидетелей, которые давали показания до него. Он заметил, что ему показалось, будто кто-то упал с лестницы. Он сообщил, что видел, как кто-то шел к дому двух свидетелей, и предположил, что все в порядке. Свидетель сказал, что несколько позже он шел из конторы в мастерскую, когда его окликнул один из братьев. Он рассказал,что правая дверь мастерской была открыта, а затем он увидел обвиняемого снаружи мастерской и сначала подумал, что это клиент. Свидетель сообщил, что затем он подошел к обвиняемому и увидел, что тот ранен. Он заявил, что видел оружие и сначала принял подсудимого за “молодого охотника”, который поранился, чистя свое оружие. Он рассказал, что обвиняемый заявил, что он был разыскиваемым опасным преступником из Галле (Заале), только что застрелил там двух человек и нуждался в машине. Когда преступник получил ключи от одного из двух такси, он сказал: “Я знаю, что вы сейчас вызовете полицию, но дайте мне еще десять минут.” Свидетель заявил, что преступник бросил на землю две банкноты по 50 евро, сел в такси, сначала ему было трудно уехать, но потом он уехал, направляясь из деревни. Он отметил, что Д. В. сказал, что может отследить машину, и последовал за преступником в другом такси. Свидетель сообщил, что со своей стороны он присматривал за соседями, рассказал, как он и еще один сосед помогали раненому мужчине. Он заявил, что был обеспокоен, но когда прибыл полицейский и спасательный вертолет, он в некотором смысле смог им все передать: “И тогда я почувствовал, что я также передал им свои тревоги”. Он рассказал, что тогда его беспокоило только то, что случилось с Д. В.
Свидетель сообщил, что ему была предложена психологическая поддержка, но он получает поддержку от своей жены, которая является сотрудником полиции, и что он также разговаривает с двумя братьями, которые пережили эти события вместе с ним. Х. сообщил о своих размышлениях о том, что еще могло бы произойти: “Например, у меня есть ученик, который является POC (person of color). Если бы он не был в отпуске по болезни, что еще могло бы случиться?”
В ответ на вопрос свидетель заявил, что, когда обвиняемый говорил о том, что застрелил двух человек, он указал на участок двух раненых.
Никаких извинений от полиции после серьезного проступка
Следующим свидетелем был Д. В. сначала он описал последовательность событий в той же манере, что и свидетель Х. Он сообщил, что попросил брата подвинуть такси, которое стояло как раз у автобусной остановки, немного ближе. Он рассказал, что его брат вернулся и сказал: “Здесь кто-то есть”. Д. В. также сообщил, что произошло с того момента, когда преступник появился до угона такси. После того, как преступник скрылся, Д. В. попросил у своего брата ключи от машины и преследовал преступника во втором такси, держась на расстоянии 200-300 метров. Поначалу он мог сам следить за машиной, пока устройство слежения не было выброшено из окна. В соседнем Видемаре он сообщил полицейской патрульной машине, что его такси было украдено. Полицейский сказал ему, что они не могут покинуть это место, так как они укомплектовывают контрольно-пропускной пункт. Д. В. сказал: “Он только что застрелил здесь двух человек, езжайте за ним!” Оказалось, что полицейский не знал о том, что произошло в Видерсдорфе. Свидетель отметил, что он сам не знал о нападении в Галле. Полицейский офицер впоследствии оставил его сначала наедине с собой и возбужденно говорил по полицейскому радиопередатчику. В. рассказал, что сначала он выкурил сигарету, а потом ему пришло в голову позвонить в автосалон „Мерседес-Бенц“, что он и сделал. В. заявил, что он спросил сотрудника, поднявшего трубку, может ли он найти автомобиль, на котором находился преступник. Он объяснил, что сначала сотрудник сказал, что В. должен будет прийти и подписать декларацию о защите данных. Свидетель заявил, что он сказал сотруднику: “В машине кто-то есть, и он застрелил двух человек, вам лучше что-нибудь сделать!” Как показал список звонков на его телефоне, через семь или восемь минут сотрудник перезвонил ему и сказал, по какому маршруту едет машина. Свидетель заявил, что повесил трубку и сообщил полицейскому эту информацию. Полицейский сначала “огрызнулся на него”, спросив, откуда он это знает. Свидетель рассказал, что, когда он объяснил, откуда ему это известно, полицейский “прочитал ему лекцию”, сделав ему выговор, поскольку это было полицейское дело. Тогда полицейский потребовал, чтобы он передал ему телефон, чтобы тот мог поговорить с сотрудником автосалона. Свидетель сообщил, что, когда он сказал полицейскому, что сотрудник повесил трубку, он “получил еще один выговор”. Сотрудник „Мерседеса“ и полицейский впоследствии уладили все остальные вопросы. Он заявил, что вскоре после этого они услышали объявление: “Подозреваемый преступник задержан” или что-то в этом роде.”
Что касается последствий, которые это преступление имело для него, свидетель сказал: “Бывают дни, когда думаешь об этом и понимаешь, что нам могло быть и хуже”. Судья Мертенс: “Но и так было достаточно плохо?” В.: “Да”. в этот момент было слышно эмоциональное возбуждение свидетеля. В ответ на вопросы Шармера, одного из представителей соистцов, о том, извинился ли перед ним кто-нибудь из полиции, за то, что ему был сделан выговор и за то, что с ним столь недружелюбно обошлись, несмотря на то, что он действительно вел себя очень мужественно, свидетель ответил: “Нет.” На что Шармер ответил: “Так я и подумал.” В ответ на вопрос адвоката Люпшица свидетель сообщил, что уполномоченный федерального правительства по защите жертв, который заявил, что хотел бы лично встретиться со свидетелем в Галле, еще не встретился с ним.
Затем был допрошен К. В., брат предыдущего свидетеля. Он сообщил, что какой-то человек подошел к нему на автобусной остановке, где стояло такси его брата. Этот человек хотел поймать такси и угрожал ему пистолетом, сначала на уровне головы, а затем на уровне талии. К. В. также дал отчет о последующих событиях, подобный тому, что уже было сообщено Х. и Д. В. свидетель заявил, что после того, как обвиняемый уехал, брат свидетеля поехал за ним, а владелец мастерской пошел к соседям. Свидетель объяснил, что сначала он пытался ясно мыслить, а затем попытался связаться со своим братом: “Это был действительно ужасный день, когда никто не знал, что происходит“. Он сказал, что брат позвонил ему только в 8 или 9 часов вечера из полицейского участка Делич.
Следователи на месте преступления и фотографии из комплекса Видерсдорф
После перерыва был заслушан Марко Н., следователь по месту преступления берлинского Управления уголовных расследований (LKA). Н. и его коллега сначала были отправлены в Галле (Заале) для оказания поддержки, а затем перенаправлены в Видерсдорф. На основании своего доклада Н. приводил различные доказательства, такие как “предположительные следы крови” или гильзы, которые преступник оставил после себя, когда застрелил первого свидетеля. Н. сообщил, что он не смог осмотреть автомобиль преступника, поскольку в нем все еще находились “подозрительные предметы USBV” [USBV = нетрадиционные взрывные устройства]. Фотографии внешних и внутренних частей этого автомобиля были изучены после того, как Н. был опрошен. Председательствующая судья попросила подсудимого объяснить некоторые из оставленных предметов. В ответ на вопрос адвоката Фейге, одного из представителей соистцов, подсудимый сказал, что он совершенно случайно оставил машину в Видерсдорфе. Он заявил, что после того, как в него выстрелили, он просто ехал прямо, а затем ему пришлось остановиться из-за лопнувших шин.
Ceza davasının duruşma raporları
14. Duruşma Günü, 22.9.2020
22 Eylül Salı günü, Magdeburg Eyalet Mahkemesi binasında Halle saldırganına karşı yürütülen davanın duruşmasına devam edildi. Bu duruşma gününde toplam altı tanık dinlendi ve iki tanığın ifadesi okundu. Bu duruşmada da konu Kiez-Döner büfesine yönelik gerçekleşen saldırı ve Kevin S.’nin öldürülmesiydi. Yine bu duruşma gününde saldırganın arabasıyla kaçarken Magdeburger Straße adlı sokakta gerçekleştirdiği ırkçı saldırı konu edildi. Saldırgan bu sokakta başka insanları da öldürmeye teşebbüs etmiş ve bu esnada bir kişiyi yaralamıştı. Bu bağlamda bu saldırının mağduru ve davaya müdahil olan tanık da dinlendi. Davada ayrıca saldırı esnasında Magdeburger Straße’de bulunan diğer tanıklar ifade verdi.
Tanık Conrad R.
İlk tanık olarak saldırı esnasında Kiez-Döner büfesinde müşteri olarak bulunan Conrad R. dinlendi. Tanık tezgahın önünde beklerken saldırganın gelişini nasıl gördüğünü anlattı. Conrad R. saldırganın büfenin giriş kapısına doğru patlayıcı bir madde fırlattığını ve kısa bir süre sonra bir silahla kendisinin bulunduğu yöne doğru nişan aldığını, tetiğe bastığını ve kurşunun cama isabet ettiğini söyledi. Tanık R. bunun üzerine büfenin arka tarafından bulunan tuvalete kaçıp orada saklandığını anlattı. Tanık saklandığı yerde beklerken artık sonunun geldiğini düşünmüş ve aile chat’ine bir veda mesajı yazmış. Ardından iki kez polisi aramış ancak bu telefon görüşmeleri daha fazla paniğe kapılmasına neden olmuşlar. İlk konuştuğu polis memuru görüşmenin sonunda kendisine “size iyi günler dilerim” diyerek telefonu kapatmış ki bu durum yaşanan olay göz önünde bulundurulduğunda kendisine çok yersiz bir davranış olarak görünmüş. İkinci memur ise saldırıdan hiçbir şekilde haberdar değilmiş ve tanığı sürekli daha yüksek sesle konuşun diye uyarmış. Yaklaşık bir saat sonra SEK’ten yani polis özel harekat timinden bir memur tanığı saklandığı yerden alıp çıkarmış. O günden bu yana genel olarak silahlı kişiler ki buna savaş donanımı giymiş polisler de dahil, paniğe kapılmasına neden oluyormuş. Conrad R. ifadesinin devamında saldırıdan sonra bir ilkyardım çalışanının kısa bir süre onunla ilgilendiğini fakat kendisine bunun dışında bir yardım sunulmadığını anlattı. Ancak saldırıdan bir süre sonra yerel “Mobile Opferberatung”dan yani Mağdurlar için Gezici Danışma Merkezi’nden destek almış.
Conrad R. ifadesinin sonunda bu duruşmaya dinlenmek üzere çağrıldığında da korkuya kapılmasına rağmen ifade vermek için geldiğini vurguladı. Tanık bu konunun kendisi için prensip olarak çok önemli olduğunu ve bu nedenle bugün bu mahkeme salonunda ifade verdiğini ekledi.
Kevin S.’nin meslektaşıyla ilgili bir beyan verildi ve doktor raporları okundu
Tanık Conrad R. dinlendikten sonra müdahil avukat Blasig-Vonderlin saldırının doğurduğu sonuçlar nedeniyle ifade verecek durumda olmayan müvekkili adına onun doktor raporlarının okunmasını talep etti. Müdahil avukat Blasig-Vonderlin saldırganın öldürdüğü Kevin S.’nin meslektaşını temsil ediyor. Kevin S. ve meslektaşı öğle yemeği için birlikte saldırının gerçekleştiği Kiez-Döner büfesine gitmişlerdi. Müdahil avukat orada hazır bulunan basın mensuplarından, basın tarafından çok kere röportaj vermeye zorlanan müvekkilinin adını yazmamalarını önemle rica etti. Akabinde hakim Mertens tarafından okunan doktor raporları ve psikolojik bilirkişi raporu, Kevin S.’nin meslektaşının saldırı sonucu meydana gelen olaylar nedeniyle derinden sarsıldığını ve bu saldırının onun üzerinde yarattığı ağır sonuçların günümüze kadar sürdüğünü belgelediler.
Akabinde müdahil avukat Blasig-Vonderlin müvekkilinin beyanını okudu. Okunan beyanda tanığın yaşamının ruhsal olarak sarsıldığı ifade edildi. Tanık beyanının devamında Kevin S.’nin engelli olmasından dolayı ona karşı hep özel bir sorumluluk duyduğunu ve onu koruyamamış olmasından dolayı kendisini affedemediğini belirtti. Kendisi işyerine öğle yemeğini getirmeyi unuttuğu için ikisi Kiez-Döner büfesine gitmişler. Müdahil avukat devamında müvekkilinin 19 Şubat 2020 tarihinde Hanau’da gerçekleşen ırkçı saldırı sonrasında yeniden travmatize olduğunu anlattı. Müdahil avukat korona pandemisinin de müvekkilinin yaşamını bir kez daha kısıtladığını çünkü etrafındaki insanların maske takmaları nedeniyle onların niyetlerini göremediğini söyledi. Müdahil avukat Blasig-Vonderlin son olarak müvekkilinin tüm sağlık sorunlarına rağmen elinden geldiğince davaya müdahil olarak katılmak ve sanığa saldırısının nelere yol açtığını göstermek istediğini açıkladı.
Magdeburger Straße’de gerçekleşen ırkçı saldırı
Duruşmanın devamında saldırganın arabasıyla Halle’de Magdeburger Straße adlı sokakta gerçekleştirdiği ırkçı saldırının tanıkları ve mağdurları dinlendi.
Bugünün ikinci tanığı olarak kamyon şoförü Eric F. olaylarla ilgili dinlendi. Tanık Eric F., servis kamyonuyla Magdeburger Straße üzerinde seyir halindeyken saldırganın arabasıyla kaçarken bir grup siyahi insanın arasına dalmaya çalıştığına şahit olmuştu. Tanık F. mahkeme önünde tekerleklerin çıkardığı fren gıcırtısından dolayı dönüp arkasına baktığını anlattı. Arkasına baktığında bir kişinin arabasıyla sol şeritten sağ şeride yani karşı şeride geçerek doğrudan bir grup siyahinin üzerine doğru sürdüğünü görmüş. Tanık F. ifadesinin devamında saldırganın arabasının bir kişiye çarptığını ve etrafta bulunan diğer insanların hemen onun etrafında toplanarak ona yardım etmeye çalıştıklarını da gördüğünü ekledi. Tanık, müdahil avukat Pietrzyk’nin sorusu üzerine arabayı kullanan kişinin bu esnada arabanın kontrolüne kesinlikle sahip olduğunu vurguladı.
Üçüncü tanık olarak müdahil A.İ. dinlendi. Tanık A.İ., Halle’de Magdeburger Straße’de gerçekleşen antisemit ve ırkçı saldırıda saldırgan tarafından üzerine araba sürülen ve bunun sonucu yaralanan kişi. Müdahil A.İ. ifadesinin başında 9 Ekim günü hastalık raporunu işverenine bizzat vermek için yola çıktığını anlattı. Oraya giderken bir arkadaşıyla birlikte Halle’de tramvaydan Magdeburger Straße durağında birlikte inmişler. Rayları ve sokağı geçmek üzereyken çok yüksek bir hızla üzerlerine gelen arabayı fark eden arkadaşı “Dikkat et!” diye bağırmış. Tanık A.İ. bunun üzerine geri dönmüş ve kaçmaya çalışmış. Bu esnada araba kendisine çarpmış, kendisi düşmüş ve ardından da bayılmış. Kısa süre sonra etrafında kendisiyle ilgilenen insanların olduğunu görmüş ve bunların polis ve ambulansı aradıklarını öğrenmiş. Yaklaşık yarım saat sonra gelen ambulans onu hastaneye götürmüş. Hastanede sol eli ve sol dizindeki yaralar tedavi edilmiş. Yine hastanede bir doktor ona neler olduğunu anlatmış. Tanık A.İ. daha sonra bir saldırganın başka insanları öldürdüğünü ve bir döner büfesine saldırdığını da öğrenmiş. Tanık A.İ.: “Bunları duyduktan sonra daha bir kötü oldum ve olayın bir trafik kazası değil de bir şiddet eylemi olduğunu anladığımda tüm bedenim titremeye başladı.”
Günlük yaşamda karşı karşıya kalınan ırkçı ayrımcılık, saldırı ve neden olduğu sonuçlar
Tanık A.İ.’nin polis tarafından ifadesi olaydan beş gün sonra alınmış ve ancak o zaman tanığa yerel “Mobile Opferberatung” yani Mağdurlar için Gezici Danışma Merkezi’nin iletişim bilgileri verilmiş. Tanık daha sonra bu danışma merkezine giderek yardım istemiş. Orada tanığa çok iyi davranmışlar. Tanık, Mağdurlar için Gezici Danışma Merkezi’ne gittikten sonra kendisini daha iyi hissetmeye başladığını çünkü artık gidip düşünce ve duygularını paylaşabileceği bir yer olduğunu anlattı. Müdahil olan tanık, Hanau’da gerçekleşen ve “çok sayıda genç insanın bir aşırı sağcı tarafından öldürüldüğü” saldırıdan sonra durumunun kötüleştiğini söyledi ve şunları ifade etti: “Ben de eskiden arkadaşlarımla nargile içilen barlara giderdim ancak bugün artık buna cesaret edemiyorum.” dedi. Tanığın ifadesinin sonuna doğru avukatı Friedmann ona saldırının yaşamında kısıtlamalara neden olup olmadığını sordu. Bu soru üzerine müdahil A.İ. yaşamını kısıtlayan şeyin yalnızca bu saldırı olmadığını, çok sık ayrımcılığa ve hakarete maruz kalınıldığını ve insanın gittikçe bunu kaldıramaz hale geldiğini anlattı. Tanık, bundan dolayı artık Halle’de kalmak istemediğini açıkladı.
Mahkemede dördüncü tanık olarak Abdullahi S. dinlendi. Tanık Abdullahi S., saldırgan A.İ.’ye arabasıyla çarpıp onu yaraladığında onunla birlikte Magdeburger Straße üzerindeydi. Verdiği kısa ifadede tanık S. sokağın karşı tarafına geçmek üzereyken tramvay yolunun rayları üzerinde giden arabayı fark ettiğini söyledi. Tanık arabayı fark eder etmez arkadaşını “Kaç oradan!” diye bağırarak uyarmaya çalışmış. Araba A.İ.’ye çarptıktan sonra A.İ. adeta ayaklarının önüne düşmüş ancak çarpmayı bizzat görmemiş.
Sıra beşinci tanığa gelmeden önce hakim Mertens Kevin S.’nin meslektaşının poliste verdiği ifadenin tutanağını okudu. Müdahil, poliste verdiği ifadede saldırının kız arkadaşıyla telefonda konuşurken başladığını anlattı. Saldırganın büfeye girdiğinde silahıyla kendisini de hedef aldığını söyledi. Müdahil ifadesinde saldırı anında saldırganın üzerine bir buzdolabını devirmeyi ya da elinden silahını almayı düşündüğünü söylemiş. Ancak aynı anda büyük bir korku yaşadığından kaçmış ve Kiez-Döner büfesinin arka camından kaçarak yakında bulunan bir eve girmiş. Müdahil avukat Blasig-Vonderlin’in daha önce de kesin bir şekilde dile getirdiği üzere bu tanık saldırıdan sağ kurtulup kamuoyunda yer almak istemeyen ve yaşamı saldırıyı nedeniyle çok ağır darbe alan bir tanıktır.
Hakim Mertens tutanağı okuduktan sonra beşinci tanık dinlendi. Tanık Thomas S., 9 Ekim günü Halle’de iki hastayı ambulansla terapi yerlerine götürmek için yoldaydı. Tanık Thomas S., Steintor’a varmak üzereyken karşı taraftan koyu renkte bir araba çok yüksek bir hızla onlara doğru gelmiş ve ambulansı sıyırıp devam etmiş. Tanık bu durum karşısında çok afalladığını ve arabanın şoförünün durmamasına da çok şaşırdığını anlattı. Tanık bunun üzerine şoförü yakalamak için arabayı takibe aldığını söyledi. Ancak kendisi kırmızı lambada durmak zorunda kaldığından arabayı takip etmekten vazgeçmiş. Daha sonra tanık içerideki hastaları ve arabasını kontrol etmiş.
Tanık Robert L.
14. duruşma gününün altıncı ve son tanığı olarak polis memuru Robert L. dinlendi. Tanık Robert L., 9 Ekim 2020 tarihinde sivil polis olarak bir meslektaşıyla birlikte Ludwig-Wucherer-Straße aldı sokakta olduğu sırada saldırganla silahlı çatışma halindeki meslektaşlarını görüp destek güç olarak olaya katılanlardan. Tanık polis memuru Robert L. olay yerine geldiklerinde aracı çapraz bir şekilde durdurmuş ve siper almışlar. Tanık, bunun ardından ortalıkta gezen yayaları çatışma alanından uzaklaştırmış. Orada toplam olarak üç yaya fark etmiş ve tüm yayalar olay yerini terk etmeleri gerektiğine dair yaptığı çağrıya uymuşlar. Hakim Mertens’in sorusu üzerine tanık saldırganın silahından çıkan kurşunların kendi polis aracına da isabet ettiğini fark etmediğini söyledi. Polis memuru Robert L. son olarak saldırgan arabasıyla kaçtıktan sonra meslektaşıyla birlikte onu takibe aldıklarını ancak aracın izini Schillerstraße adlı sokakta kaybettiklerini söyledi.
Duruşmanın sonunda hakim Mertens sanığın eski bir öğretmeninin ifadesini okudu. Hakim Mertens, tanığın kronik hastalığı nedeniyle bizzat mahkemeye gelemediğini açıkladı. Tanık öğretmen verdiği kısa ifadede fazla bir şey hatırlamadığını ve sanığın dikkat çekmeyen biri olduğunu söylüyor.
15. Duruşma Günü, 23.9.2020
Halle davasının 15. duruşma gününde önce Halle’nin Landsberg-Wiedersdorf ilçesinden iki müdahil dinlendi. Sanık kaçmak için yeni bir arabayı zorla almaya çalışırken bu iki müdahili kendi arazileri üzerinde yaralamıştı. Bu olay her iki tanıkta da ağır bedensel ve ruhsal sağlık sorunlarına yol açtı.
Wiedersdorf ilçesinde saldırganın ağır yaraladığı müdahillerin ifadeleri
Arazisi üzerinde yakacak odun kesen ilk tanık içeri girmek için çiftliğin kapısına vuran saldırganı hiç şüphelenmeden içeri almış. Saldırgan kapıdan girer girmez silahını çekip tanığın yüzüne doğrultarak onu tehdit etmiş. Saldırgan tanıktan samanlığın önünde duran aracın anahtarlarını istemiş. Müdahil olan tanık saldırgana üç kez arabanın anahtarlarının kendisinde olmadığını söylediğini açıkladı. Bir süre sonra saldırganın parmaklarıyla silahla oynamaya başladığını anlattı. Tanık daha sonrasında olay yerinden uzaklaşmaya çalışırken saldırgan üzerine ateş etmiş. Tanık silah sesini duyduğunu ve anında yaralandığını fark ettiğini söyledi, çünkü dediğine göre “anında her şey tamamıyla kan içindeydi”. Tanık ağır bir şekilde boğazından yaralanmış. Tanık evden dışarı çıkmasın diye eşini uyarmak istemiş ancak başaramamış. Saldırgan evden dışarı çıkan tanığın eşine de ateş ederek onu da kalçasından ağır bir şekilde yaralamış.
“Yaşamım tamamıyla değişti.”
Tanık ifadesinin devamında polis acili aradıklarını söyledi. Polisler “birinin bize ateş ettiğine” inanmak istemediler dedi. “Komşumuza telefon ahizesini vermek zorunda kaldık ki polislerinden birisi nihayet bir şeylerin olduğuna inansın” dedi. Bunun ardından tanık olayın neden olduğu ve bugüne kadar süren ağır bedensel ve ruhsal sağlık sorunlarını ve sosyal sonuçları anlattı. On gün hastanede yattıktan sonra taburcu olmuşlar. Hakim Mertens “Sizinle ilgilenen, size bakan oldu mu?” diye sordu. Bu soru üzerine tanık “Hayır, pek sayılmaz.” dedi. Tanık, şimdi işsiz olduğunu, sözleşmesinin uzatılmadığını anlattı ve şunları ekledi: “Hasta insanları gönüllü olarak kimse çalıştırmıyor.”
Sorulan bir soru üzerine tanık, saldırganın belli ki bir şeyler aradığını, mermilerinin tükenip tükenmediğini bilmediğini söyledi. Tanık, poliste verdiği ifadede saldırganın silahına mermi doldurmaya çalıştığı yönünde ifade verdiğini ancak bunun böyle olup olmadığını bugün hatırlamadığını söyledi.
Hakim Mertens’in tanığa, eşinin bir 9 Ekim 2019 öncesi, bir de sonrası yaşamları olduğunu söylediğini aktarması üzerine tanık, 9 Ekim’den sonra “yaşamım tamamıyla değişti” dedi.
“Polis bize inanmadı.”
Saldırgan tarafından Wiedersdorf ilçesinde ağır bir şekilde yararlanan ikinci tanık da ifade verdi. Kadın tuhaf bir ses duymuş ve dışarı çıkmış. Dışarıda yaralı olan eşini yani kendisinden önce dinlenen tanığı görmüş. Birden kendisi de “şak” diye yere düşmüş ancak niye düştüğünü anlamamış. Kafasını kaldırarak yukarı bakmış ve saldırganın yüzünü görmüş. Saldırgan kendisine çok yaklaşmış ve arabanın anahtarına ihtiyacı olduğunu söylemiş. Tanık anahtarların kendisinde olmadığını söylemiş. Saldırgan biraz önce üzerine ateş ettiği ve yaraladığı kadına kendi yarasını göstermiş ve bundan dolayı bir arabaya ihtiyacı olduğunu söylemiş. Tanık, saldırganın çocuk gibi sızlanıp durduğunu söyledi ve saldırganı bir “muhallebi çocuğu” ve “pısırık” biri olarak tarif etti. Tanık polis acili aradıklarında yaşadıklarını, kendisinden önce bunlardan bahsetmiş olan eşinden daha ayrıntılı bir şekilde anlattı. Tanık, sanki yirmi kez adını tekrarlamak zorunda kaldığı hissine kapılmış. Telefon hattındaki memura eşinin kan kaybından gideceğini söylemiş. “[Polis] bu söylediklerimi doğru dürüst algılamadı bile. Benden dışarı çıkmamı ve ateş eden kişinin nerede olduğuna bakmamı istedi.” diyor tanık. Daha sonra komşuları gelmiş ve tanık da komşusuna şu sözlerle cep telefonunu vermiş: “Onlara burada ne olup bittiğini söyle, bana inanmıyorlar.” Tanık, polisin yaklaşık yirmi dakika sonra geldiğini düşünüyor. Polis geldiğinde de “Allah kahretsin!” demiş. Tanık, kendisinin içerisinde doktor olmayan bir ambulansla hastaneye götürüldüğünü anlattı. Eşi helikopterle hastaneye götürülmüş. Daha sonrasında kendisinin eşinden çok daha ağır yaralanmış olduğu ortaya çıkmış. Tanık, ambulansın kapısının bir polis tarafından hiddetle açıldığını ve polisin biraz önce pantolonunun cebine koyduğu anahtarı kendisinden istediğini söyledi. Tanık: “Anahtar üzerimde olmasaydı bu polis beni kesin ambulanstan sürükleyerek çıkarırdı.” Bugüne kadar tanığa polisin bu anahtarı niye istediği söylenmemiş. Tanık basının yani günlük olarak yayınlanan Bild gazetesinden bir gazetecinin çok erkenden (hatta tanığın poliste verdiği ifadeye bakılırsa polisten de önce) geldiğini ve bundan dolayı eşinin helikoptere bindirilirken çekilmiş bir fotoğrafının yayınlandığını söyledi.
Tanık saldırının neden olduğu ciddi bedensel, ruhsal ve sosyal sorunlarını anlattı. Eşi ve kendisine ancak Haziran 2020 tarihinde psikolojik destek verilmiş. Halle’de çalışan tüm psikologları aramışlar ancak hiçbiri kendisini sorumlu hissetmemiş. Yaşamının 9 Ekim’den sonra nasıl değiştiğine dair sorulan soru üzerine tanık şunları söyledi: “Yaşamımda her şey değişti.” Tanık saldırıdan bu yana hayatında yaşanan olumsuzlukları anlattı. Tanığın anlattığına göre artık evde olmak bile güzel değil çünkü “her defasında olayın olduğu yere bakıyorsun”. Evde yapılmak zorunda kalınan değişikliklerin masrafını büyük oranda kendileri karşılamak zorunda kalmış. Kendileri için bir şey yapan tek kuruluş şiddet mağdurlarına yardım eden “der Weiße Ring” ve onlara bir hotelde bir hafta sonu hediye eden sinagogdan bir kişiymiş. Bu insanlar kendilerinin var olduğunu gören insanlarmış. Tanık “yaralılar görülmedi, unutuldu” diyor. Tanık bu yılki anma etkinlikleri için gönderilen bir davetiyede iki olay yerinden bahsedildiğini ancak gerçekte üç olay yerinin olduğunu söyledi. Daha sonra kendilerine düzeltilmiş bir davetiye gönderilmiş.
Bu ifadenin ardından Avukat Weber sanığın bir beyanda bulunabileceğini söyledi. Söz alan sanık biraz önce tanık olarak dinlenen müdahilleri öldürmek istemediğini, ayrıca ceketinin cebinde mermi bulunduğunu, yani yaklaşık dokuz mermisinin ve her halükarda bir avuç dolusu mermisinin olduğunu söyledi. Sanık kendisine sorulan sorular üzerine -davanın başında verdiği diğer beyanlardan da yeterince bilindiği gibi- silah tekniği üzerine uzman edasında konuştu ve “taktik” üzerine boş sözler etti.
Wiedersdorf ilçesindeki taksi gaspı mağdurlarının ifadeleri
Bu ifadeyi saldırgan Wiedersdorf ilçesindeki bir oto tamirhanede bir taksi gasp ettiği sırada orada bulunan üç müdahilin tanıklığı izledi. Bu müdahillerden biri daha sonrasında yakında oturan ağır yaralı çifte yardım etti ve bir diğeri de saldırganı takip etti.
Bu konuyla ilgili ilk olarak tanık H. dinlendi. Tanık H. saldırganın bir taksiyi gasp ettiği oto tamirhanesinin işletmecisi. Taksinin gasp edildiği sırada tanığın yanı sıra iki kardeş de tamirhanedeydi. Bunlar taksi işleten tanık D.W. ve tanık C.W. Tanık H. iki taksinin tekerleklerini tamir ettiğini anlattı. İş bittikten sonra kendisinden önce dinlenen tanıkların arazisinden gelen bir patlama sesi duymuş. Tanık, birilerinin merdivenden düşmüş olabileceğini düşünmüş. Tanık dışarı çıkmış ve bir kişinin bugün mahkemede dinlenen iki tanığın arazisine girdiğini görmüş ve her şeyin yolunda olduğunu zannetmiş. Tanık, kardeşlerden birinin bağırdığını duyduğunda ofisinden tamirhaneye doğru gitmek üzere olduğunu anlattı. Tamirhanenin sağ kapısı açıkmış ve orada sanığın tamirhane önünde durduğunu görmüş. İlk başta bu kişinin bir müşteri olduğunu düşünmüş.
Ardından sanığa doğru gitmiş ve onun yaralı olduğunu fark etmiş. Sanığın elindeki silahı görmüş ancak onun “acemi bir avcı” olduğunu ve silahını temizlerken kendi kendini yaraladığını düşünmüş. Sanık ise ona Halle (Saale)’de kendisinin aranan bir ağır suçlu olduğunu, orada biraz önce iki insanı ateş ederek öldürdüğünü ve bir arabaya ihtiyacı olduğunu söylemiş. Saldırgan iki taksiden birinin anahtarını aldıktan sonra şunları söylemiş: “Şimdi sizlerin polisi arayacağını biliyorum ama bana on dakika daha verin.” Saldırgan yere iki kez 50 Euro’luk banknot atmış sonra da taksiye binmiş. Taksiyi ilk sürüşte sorun yaşamış ancak daha sonra köyden çıkan yoldan devam edip gitmiş. D.W. arabayı takip edebileceğini söylemiş ve diğer taksiyle saldırganın arkasından gitmiş. Tanığın kendisi ise komşularıyla ilgilenmiş. Tanık H. başka bir komşuyla birlikte yaralı olan erkeğe nasıl yardım ettiklerini anlattı. Tanık, endişelendiğini ancak bir polis ve cankurtaran helikopterinin gelmesiyle birlikte her şeyi onların eline bıraktığını söyledi. “Sanki bu şekilde kendi dertlerimi de bıraktım onların eline.” diyor tanık. Sonrasında yalnızca D.W.’ye ne olduğunu düşünmüş.
Tanık kendisine psikolojik destek teklif edildiğini ancak kendisinin polis olan eşinden destek aldığını ve olayı yaşayan iki kardeşle konuştuğunu anlattı. Tanık H. daha neler olabilirdi diye aklından geçenleri anlattı: “Örneğin benim yanımda koyu ten rengi olan bir çırak çalışıyor. Onun hastalık raporu olmasaydı ve tamirhanede olsaydı daha neler olurdu?”
Tanık soru üzerine sanığın iki kişiyi ateş ederek öldürdüğünü söylerken eliyle yaralanan iki kişinin arazisini gösterdiğini anlattı.
Polis yaptığı ciddi yanlışlardan dolayı özür dilemedi
Diğer dinlenen tanık D.W. oldu. Tanık olayın gelişimini bir önceki tanık H.’nın anlattığı gibi aktardı. Tanık D.W., kardeşinden az önce otobüs durağında duran taksiyi biraz daha yakına getirmesini istemiş. Ardından kardeşi gelmiş ve “Burada biri var.” demiş. D.W. de sanığın taksiyi gasp edene kadar sergilediği tavrı anlattı. Saldırgan taksiyle gittikten sonra D.W., kardeşinden anahtarlarını istemiş ve saldırganı ikinci taksiyle 200-300 metre arayla takip etmiş. Arabada sinyal veren bir alet olduğundan ilk başta kendisi takip edebilmiş. Bunu büyük bir ihtimalle alet arabadan atılana kadar yapabilmiş. Yakında bulunan Wiedemar’da bir polis devriyesinin yanına gitmiş ve taksisinin çalındığını söylemiş. Polis kendilerinin kontrol noktasında görevli olduklarını ve yerlerinden ayrılamayacaklarını söylemiş. D.W. ise bunun üzerine “Bu adam biraz önce iki insana ateş etti, onun arkasından gidin.” demiş. Polislerin Wiedersdorf ilçesinde olup bitenden habersiz oldukları ortaya çıkmış. Tanık kendisinin de Halle’deki saldırıdan habersiz olduğunu açıkladı. Tanığın sözlerinin ardından polis tanığı orada yalnız bırakmış ve telsize sarılmış. Tanık W. önce bir sigara yaktığını söyledi. Sonra da Mercedes bayisini arayabileceği aklına gelmiş. Tanık bayiyi aramış. Tanık bayideki çalışandan saldırganın kullandığı aracın yerini tespit edip edemeyeceğini sormuş. Bayi çalışan tanık W.’ye önce bayiye gelip veri koruma beyanını imzalaması gerektiğini açıklamış. Tanık ise buna karşılık “O arabada iki kişiye ateş eden biri var, bir şeyler yapın.”demiş. Arama kayıtlarından görüldüğü üzere yedi sekiz dakika sonra bayi çalışanı geri aramış ve arabanın hangi güzergahı kullandığını söylemiş. Tanık bunun üzerine telefonunu kapatmış ve bu bilgiyi polise iletmiş. Polis ise önce onu sen bunu nereden bileceksin diye “azarlamış”. Tanık bu bilgiyi nereden aldığını söyledikten sonra polis ona “haddini bilmesini” bu işin polis işi olduğunu söylemiş. Ardından bu polis memuru tanıktan bayinin çalışanını kendisiyle görüşmek için telefona vermesini istemiş. Tanık bu çalışanla konuştuktan sonra telefonu kapattığını söylediğinde “bir kez daha azarlanmış”. Bundan sonrasını ise Mercedes çalışanıyla polis görüşerek halletmişler. Kısa süre sonra da “fail olduğu düşünülen kişi yakalandı” ya da buna benzer bir haber gelmiş.
Tanık saldırının üzerinde yarattığı etkilere dair şunları ifade etti: “Öyle günler var ki o günlerde başımıza daha kötü şeyler gelebilirdi diye düşünüyorsun.” Hakim Mertens buna karşılık “Zaten yeterince kötü değil miydi?” diye sorduğunda W.: “Evet.” dedi. Tanık bu sözleri söylerken sesinden olaydan duygusal olarak ne kadar etkilendiği anlaşılıyordu. Müdahil avukat Scharmer, polis teşkilatından birinin çok cesurca hareket etmiş olan tanıktan onu başlarından savmaya çalıştıkları ve ona kötü davrandıkları için özür dileyip dilemediklerini sordu. Tanık “Hayır.” dedi. Müdahil avukat Scharmer de “Tahmin etmiştim.” diye karşılık verdi. Avukat Lupschitz’in sorusu üzerine tanık Federal Hükümetin Mağdurlardan Sorumlu Temsilcisi’nin Halle’ye geleceğinin kendisine söylendiğini ancak bugüne kadar kimsenin gelmediğini açıkladı.
Ardından son olarak tanığın kardeşi C.W. dinlendi. Tanık C.W. kardeşinin taksisini park ettiği otobüs durağında bir kişinin kendisine doğru geldiğini gördüğünü söyledi. Bu kişi taksiyi istemiş ve önce kafasına ardından da kalça hizasına bir tabanca dayayarak kendisini tehdit etmiş. C.W. de tanık H. ve tanık D.W. gibi olayın gelişimini anlattı. Sanık oradan uzaklaştıktan sonra kardeşi onun arkasından gitmiş. Tamirhanenin sahibi de komşularının yanına gitmiş. Tanık önce kendisinin kafasını toparlamaya çalıştığını ardından da telefonla kardeşine ulaşmaya çalıştığını anlattı. “Çok korkunç bir öğle sonrasıydı. Kimse ne olduğunu bilmiyordu.” Ancak saat 8 ya da 9 gibi kardeşi onu Delitzsch polis karakolundan arayabilmiş.
Wiedersdorf saldırısıyla ilgili olay yerini inceleyen memurlar ve olay yeri fotoğrafları
Verilen aranın ardından Berlin Eyalet Kriminal Dairesinde olay yerini incelemekle sorumlu olan Marco N. dinlendi. Tanık N. ilk başta meslektaşıyla birlikte Halle (Saale)’ye destek güç olarak gönderilmiş ve ardından da Wiedersdorf’a yönlendirilmiş. Tanık N. hazırladığı rapordan elde ettikleri bulguları tek tek saydı. Bunlar örneğin “kan olduğu düşünülen” izler ya da saldırgandan geriye kalan yani silahla vurduğu ilk tanıklardan dolayı orada kalan kovanlar gibi bulgulardı. Tanık saldırganın bırakıp gittiği aracı inceleyememişti çünkü aracın içinde hala USBV denilen konvansiyel olmayan patlayıcı ve yangın düzenekleri bulunuyordu.
Tanık N.’nin ifadesi alındıktan sonra arabanın dışından ve içinden yapılan fotoğraflara bakıldı yani bunların keşfi yapıldı. Mahkeme başkanı arabada bırakılan eşyaların bir kısmıyla ilgili sanığın açıklama yapmasını istedi. Müdahil avukat Feige’nin sorusu üzerine sanık arabayı Wiedersdorf’ta bırakmasının tam bir tesadüf eseri olduğunu söyledi. Vurulduktan sonra dümdüz devam etmiş ve patlayan lastik yüzünden durmak zorunda kalmış.
Diğer Linkler:
Sanatçılar ve bilim insanlarından oluşan uluslararası bir kolektif NSU-Watch ile işbirliği içinde, saldırganın saldırının başından 9 Ekim 2019 tarihinde gözaltına alınana kadarki offline ve online faaliyetlerini sanal olarak göstermek ve “White Supremacy“yi yani beyaz ırkın üstünlüğünü savunan grupların ve platformların online ağları hakkında bilgilendirmek için „Global White Supremacist Terror Halle“ adlı rekonstrüksiyonu internet üzerinden erişime açtı.